Een goed begin is het halve werk, dat weet Amélie Nothomb als geen ander. De Belgische schrijfster is een kei in het bedenken van sterke openingszinnen. Sla haar jongste roman,Petronilla, er maar op na: 'Dronken word je niet zomaar. Het is een kunst die aanleg en toewijding vergt.' Dat de auteur niet vies is van een glaasje, wisten we al sindsChampagne!. Daarin werden alle registers opengetrokken om deze godendrank te bezingen.

In drieëntwintig jaar heeft de schrijfster drieëntwintig romans afgescheiden, die bepaald niet gelijkmatig zijn van kwaliteit. Het betere werk, zoalsMet angst en beven enGods ingewanden, wordt steevast afgewisseld met slappe niemendalletjes, enPetronilla is er helaas eentje van de tweede categorie. Amélie Nothomb voert een Belgische schrijfster ten tonele die luistert naar de naam Amélie Nothomb en als twee druppels water op haar lijkt. De auteur zet zichzelf graag in het zonnetje, dat is bekend, maar ze is niet te beroerd om anderen in haar literaire roem te laten delen. InPlectrude richtte ze de schijnwerpers op de Franse zangeres Robert en in haar jongste wordt de romancière Stéphanie Hochet opgestuwd in de vaart der volkeren. We zeggen en schrijven 1997. Nothomb heeft net de geneugten van het drankmisbruik ontdekt, maar samen drinken is leuker dan alleen. Op een signeersessie in een Parijse boekhandel dient de ideale drinkgezellin zich aan. Petronilla Fanto is een hondsbrutaal nest van het androgyne type. Het kwajongensachtige meisje is gespecialiseerd in elisabethaanse literatuur en koestert schrijfambities. Tussen de telg uit de Belgische adel en de door en door proletarische Parisienne bloeit iets moois op. De sociale tegenstellingen worden scherp aangezet, maar tot een klassenstrijd komt het niet.

Product placement

Behalve een zoveelste zelfportret is deze roman vooral een verkapte promotiecampagne voor de relatief onbekende schrijfster Stéphanie Hochet. Nothomb laat alle titels van haar vriendin de revue passeren, weliswaar in verhaspelde vorm, en vertelt de korte inhoud van haar boeken na. En passant maakt ze sluikreclame voor de Parijse horeca en steunt ze de noodlijdende boekensector. Met name boekhandel L'Astrée, Le Merle Moqueur en het overbekende Shakespeare and Company mogen zich in haar belangstelling verheugen. De personages bezatten zich bij voorkeur in ordinaire gelegenheden als café Beaubourg en Le Gymnase, waar de auteur vaste klant is, want 'Frankrijk is dat magische land waar ze je zelfs in de meest alledaagse kroeg op ieder tijdstip een uitstekende champagne op perfecte temperatuur kunnen serveren'. De kastanjepudding van theesalon Angelina in de rue Rivoli is evenmin te versmaden, maar er gaat toch niets boven het vloeibare goud van de merken Veuve Clicquot, Roederer, Dom Périgon, Laurent-Perrier, Moët, Taittinger, Krug, Philipponnat, Perrier-Jouët, Joseph-Perrier, Piper-Heidsieck en Jean Josselin, 'de enige champagne met een gistsmaakje'. Het lijkt wel een flagrant geval van product placement.

De drinkgelagen van de twee vriendinnen worden onderbroken voor een citytrip naar Londen, waar een vraaggesprek met Vivienne Westwood op het programma staat. Het punkmode-icoon zou Amélie Nothomb ooit honds hebben behandeld. Ze droeg haar interviewster op haar poedel uit te laten, wat haar op een genadeloze literaire wraakoefening is komen te staan. De Britse modeontwerpster wordt weggezet als een burgerlijk oud kreng met wortelpureekleurig haar. Na een bezoek in looppas aan het British Museum is de schrijfster blij dat ze het perfide Albion kan verlaten. De lezer deelt haar opluchting, maar krijgt helaas nog een skivakantie, een oudejaarsavond bij Petronilla's communistische ouders en andere wereldschokkende belevenissen in de maag gesplitst.

Schrijven is een gevaarlijke bezigheid, waarbij de auteur zijn leven op het spel zet, beweert Nothomb, maar van dit gezapig voortkabbelende niemendalletje valt dat absoluut niet af te lezen. Van enig verbaal vuurwerk of verrassende paradoxen is deze keer geen sprake. Toegegeven, de roman bevat een stuk of wat sterke oneliners en in het origineel vallen zelfs een paar vermakelijke etymologieën en woordspelletjes te sprokkelen. Zo legt Nothomb haar lezers het verschil uit tussen een 'compagne' (met wie je je brood deelt) en een 'convigne' (met wie je je wijn deelt) en merkt ze op dat 'la Belgique' het enige land ter wereld is dat een gesubstantiveerd adjectief als naam heeft, maar die geintjes zijn in de vertaling de mist in gegaan. Na de veelbelovende ouverture vervliegen de bubbels, treedt de ontnuchtering in en blijft de lezer achter met een gigantische kater. De verrassende ontknoping kan dat niet compenseren.

AMÉLIE NOTHOMB

Petronilla.

Vertaald door Daan Pieters, De Bezige Bij Antwerpen, 192 blz., 19,99 ? (e-boek 14,99 ?). Oorspronkelijke titel: 'Pétronille'.

De auteur: Belgische, brak in 1992 door met haar debuutHygiëne van de moordenaar en is sindsdien niet meer uit de Franse bestsellerslijsten weg te slaan.

Het boek: een roman over champagne en vriendschap.

ONS OORDEEL: een veelbelovende ouverture, een verrassende ontknoping, en oeverloze verveling daartussenin.

¨¨èèè

Marijke Arijs ■

Verberg tekst

Tijdens een signeersessie in een Parijse boekhandel ontmoet een schrijfster, in wie moeiteloos Amélie Nothomb te herkennen is, de jonge en jongensachtige Petronilla Fanto, aankomend schrijfster. Die ontmoeting, bezegeld met het drinken van champagne, vormt het begin van hun hechte maar geregeld onderbroken vriendschap. Ondanks uiteenlopende achtergronden en karakters vinden zij elkaar in gedreven schrijven en champagne drinken. Dat laatste wordt een ritueel bij hoogtepunten, mislukkingen, afscheid en hereniging in hun beider levens, vol risico’s, roes, schelmenstreken, absurditeiten. Meestal geestig, soms geforceerd zijn tal van verwijzingen naar literair werk van Nothomb (ook in haar roman ‘Barbe bleue’ (2012) vloeit champagne) en werk van Stéphanie Hochet (1975, Parijs), naar wie het personage Petronilla is gemodelleerd. Kleine, vlot vertelde roman in de ik-vorm rond (auto-)biografische feiten en pure fictie van de Franstalige Belgische auteur (1966), van wie eerder werk in Nederlandse vertaling verscheen. Verberg tekst