'Soms schrijft het leven korte, afschuwelijke versjes voor je', vindt Juliet Paltrow, een van de vertellers in Overstag, de nieuwe roman van de Amerikaanse schrijfster Amity Gaige. Juliet, kenner van de verzen van Anne Sexton, zit in de inloopkast van haar man wanneer ze het woord neemt. Ze vertelt over de zeilbootreis die haar gezin maakte voor de kust van Panama, een idee van echtgenoot Michael. Volgens hem geloofden de oude Romeinen dat zeereizen goed waren tegen depressies. Sinds ze kinderen kreeg en haar scriptie opgaf, kampt Juliet met wat ze zelf liever verdriet noemt. Gaige omschrijft treffend hoe het is om samen te wonen met een depressieve partner: het is 'alsof je getrouwd bent met het getij'. Niet dat het in haar boek stikt van de zeemetaforen. Nee, ze roept de oceaan juist heel concreet op.

In Overstag schakelt de auteur soepel tussen heden en verleden. Ze wisselt het relaas van Juliet af met fragmenten uit Michaels logboek. Hij schrijft over zeewier en koraalduivels, zij over haar ouders die een serieuze steek lieten vallen in haar kindertijd. Hij beschrijft de ingewikkelde constellatie aan boord, zij zoekt al schrijvend namen voor de winden.

intimiteit en vervreemding

Het dubbelverhaal waarin beide huwelijkspartners het woord nemen, is een beproefd recept. Je vindt het in Happenstance van Carol Shields en in Lauren Groffs Furie en fortuin. Het originele zit hem in de manier waarop Gaige de huwelijksperikelen brengt. Ze houdt de twee draden niet netjes gescheiden, soms worden zinnen van Juliet gevolgd door een enkele zin van Michael. De verhalen resoneren met elkaar, zoals in poëzie.

Amity Gaige is bekend van de roman Schröder en net als in dat boek rijmt ze prikkelende gedachten over het gezinsleven en ouderschap met de spanning van een thriller. Zo klinkt haar definitie van een gezin: 'een luidruchtige, wanordelijke, wispelturige chaos, een soort oerkracht waardoor ieder gezinslid afwisselend wordt gevormd en misvormd'.

Michael is een Republikein die voor Trump heeft gestemd, iets wat hij pas achteraf aan Juliet bekent. Voor hem is de zee dé plek waar nog echte vrijheid is, zonder bemoeienis van de overheid. De schrijfster maakt van haar verontwaardigde blanke man geen karikatuur.

De roman blijft fris en verrassend van begin tot eind dankzij de onderkoelde stem van de schrijfster. Haar details zijn dan weer zinnelijk. Door zout geharde haren liggen 'zwaar op onze rug als een zadeldeken'. Gaige liet het al in eerder werk zien: ze is een kei in het blootleggen van de krachten in lange relaties, van intimiteit en vervreemding.

Vertaald door Ton Heuvelmans, Meulenhoff, 286 blz., 21,99 € (e-boek 12,99 €).

Verberg tekst

Als Juliet en Michael samen met hun twee kleine kinderen aan een zeilavontuur in het Caribisch gebied beginnen, doen zij dit zowel uit gemeenschappelijke als verschillende motieven. Juliets depressies, haar pijnlijke verleden, hun niet al te stabiele huwelijk en gebrek aan ervaring lijken geen goede basis voor deze onderneming. Wanhopig vechten zij tegen de elementen, hun angsten en de bedreigingen, de uitdagingen uit het verleden en het heden, afgewisseld met periodes van gelukzaligheid, inzicht en toenadering. Hun reis eindigt rampzalig. Aan de hand van aantekeningen van Michael in zijn scheepslogboek en het verhaal van Juliet achteraf komen de karakters tot leven, kijk je door hun ogen, voel je hun pijn, hun hoop en hun frustratie. Niet in de laatste plaats door de meesterlijke vertaling is dit een ijzersterk en gevoelig verhaal over zeilen, eenzaamheid, liefde, ouderschap, politiek, poëzie, ambitie en tekortkomingen, met een perfecte spanningsboog. ‘Een allegorie voor het leven zelf’. De auteur (1972) oogstte al veel literaire lof, nominaties en prijzen voor o.a. haar debuut 'Schroder'. Verberg tekst