★★★★☆

'Blijmoedig polyfonisch en sprankelend hedendaags': met die superlatieven staafden de Booker-juryleden in 2019 hun verrassende keuze om naast 'De testamenten' van Margaret Atwood ook 'Meisje, vrouw, anders' van Bernardine Evaristo te bekronen. Deze 'novel of our times' wordt als een rij dominostenen in gang geduwd met het personage waarmee laatbloeier Evaristo onbedoeld haar eigen late succes weerspiegelt: vijftiger Amma, die in de herfst van haar schamele carrière een prestigieus theaterstuk mag regisseren. Vervolgens passeren in het verhalenweb elf gerelateerde vrouwen die in leeftijd, afkomst en sociale positie verschillen, maar allen gekleurd zijn. Om de Afro-Britse identiteit haarscherp te belichten, lijkt Evaristo de krachten van Zadie en Ali Smith te bundelen. Ze is echter zo gedreven om de hele maatschappelijke waaier uit te vouwen, dat ze ons overstelpt met opsommingen vol (pop)culturele referenties, de veelvormigheid van het witte patriarchaat en de vijftig tinten zwart-schakeringen van de Afrikaanse diaspora. Af en toe neigen de twaalf hoofdstukken meer naar biografieën dan hartroerende levensgebeurtenissen, waardoor het dozijn personages in het lezersgeheugen tot één zal vervloeien. Deze roman mist wat beklijving, maar wie hete hangijzers als Black Lives Matter, #MeToo en de lhbtq+-strijd tot één caleidoscopisch schouwspel kan smeden, verdient de Bookerprijs. 

Verberg tekst

Het verhaal van twaalf onderling met elkaar verbonden personages in de 20e en 21e eeuw, allemaal Brits, meest vrouw, zwart en tussen de 19 en 93 jaar oud. Ieder personage heeft een hoofdstuk waarin ook de andere personages opduiken, soms veelvuldig, als geliefde of familielid, soms vluchtig. Zo zijn er Grace, een half Afrikaanse wees uit Cornwall in 1905; Winsome, in 1953 als bruid overgekomen uit Barbados; Amma, de lesbische theater-activiste in London in 1980; de Oxford-studente Carole in 2008 die worstelt met haar achtergrond; Morgan (voorheen Megan) op zoek naar een genderidentiteit in 2017. Boeiend, bijzonder, ook bemoedigend verhaal over Britse vrouwen die niet mainstream zijn: door kleur, afkomst, gender, etc. Ook vorm en stijl zijn niet traditioneel: non-lineair, weinig interpunctie, losse zinnen, korte alinea’s. Fusion fiction aldus de auteur (1959). Even wennen maar niet moeilijk leesbaar en het geeft het verhaal een aantrekkelijke, poëtische springerigheid. De Brits-Nigeriaanse schrijfster/dichteres won vele prijzen met haar werk. Winnaar Booker Prize 2019, shortlist Women's Prize for Fiction 2020, shortlist Dublin Literary Award 2021. Verberg tekst