ROMAN - Zusjesland zou samengevat kunnen worden als het verhaal van een helderziende tweeling die een vernietigende aardbeving ziet aankomen. Zou. Want dan zou je Curtis Sittenfelds vierde boek niet bijzonder goed gelezen hebben.

Een paranormaal begaafde tweeling en een natuurramp, het lijkt een combinatie van de twee grootste Hollywoodclichés, maar Sittenfeld slaagt erin de boobytraps van beide verhaallijnen te omzeilen. Violet en Kate Schramm zijn om te beginnen niet identiek, wat slapstick misverstanden alvast uitsluit. Hun sterke instinct is misschien wel hun grootste gemene deler, want voor de rest lijken ze weinig op elkaar. Voor jonge dertiger Kate, door wier ogen de lezer alles volgt, is 'Vi' het levende voorbeeld van hoe ze niet moet worden: zwaarlijvig, biseksueel en professioneel helderziend.

Het verhaal begint op het moment dat Vi de boodschap krijgt dat er een zware aardbeving zit aan te komen. De media werpen zich op het verhaal met de passie van een tekortgeschoten hyena en wat volgt is het relaas van wat zich afspeelt tussen de voorspelling tot even na de uitgerekende datum.

Helderziendheid speelt na dat beginmoment slechts een bijrol, deels doordat Kate zich van haar gave gedistantieerd heeft op het moment dat ze moeder werd, deels doordat die gave bij Vi vaak niet meer is dan voorgevoel voor gevorderden. Ook de dreiging van de natuurramp verdwijnt naar de achtergrond, en de aandacht komt vooral te liggen op de kleine ontwrichtingen die het dagelijkse leven naar believen levert.

Het is in de weergave van dagelijkse dingen dat Sittenfeld excelleert. Het contrast tussen de depressie van de moeder van de tweeling en de manier waarop Kate zelf met haar twee jonge kinderen omgaat, bijt. Ook de tegenstelling tussen thuisblijvers Kate en buurman Hank, en hun werkende echtgenoten blijft hangen. Er zijn maar weinig auteurs die zo vlot kunnen weergeven hoezeer de dagen van huisvaders en -moeders overlopen terwijl anderen er enkel een oneindige leegte in zien. Alleen op het einde gaat het mis. Dat er verschuivingen moesten komen, ook tussen Vi en Kate, sprak voor zich, alleen hadden die - het is een binnenkopper - wat minder voorspelbaar mogen zijn.

Curtis Sittenfeld, Zusjesland, Cargo, 432 p., 24,90 euro.

Vertaling: Monique Eggermont.

SOFIE DE SMYTER ■

Verberg tekst

Met haar zoete, bijna lieflijke boekomslagen zal Curtis Sittenfeld altijd wel een bepaald publiek afstoten, mannen bijvoorbeeld. Ook met de onderwerpen waarover ze schrijft - relaties en, in haar nieuwste, moederschap - zit ze in de 'vrouwelijke' hoek. Dat is jammer, want haar werk is zoveel diepzinniger dan de romantische covers doen vermoeden. Sittenfelds stijl is helder, eenvoudig en onopvallend, nog een reden om haar te onderschatten. Haar personages praten tegen je met woorden die niet meteen fonkelen. Het is geen uitgepuurde eenvoud, veeleer is er sprake van een toegankelijkheid die je ook vindt in de boeken van Anne Tyler of Barbara Kingsolver.

InZusjesland is het Kate Tucker die vertelt, moeder van een peuter en een baby, echtgenote van Jeremy, tweelingzus van Vi. Vroeger heette Kate Daisy; ze veranderde haar naam vanuit een drang om het verleden zo diep mogelijk weg te bergen.

Vi en Kate groeiden op in St. Louis, de stad waar de roman speelt, in een huis waar de moeder zich urenlang opsloot in de slaapkamer en de vader weinig vertelde. De tweelingzussen hebben paranormale gaven, een element dat Sittenfeld op een heel natuurlijke manier verwerkt. Ze heeft altijd geschreven over buitenbeentjes, over het spanningsveld tussen de eenling en de groep en dat is hier niet anders. Vi gaat op een ongeforceerde manier om met haar gaven door ze te gebruiken; voor Kate, die bovenal onzichtbaar wil zijn, zijn ze bedreigend.

Ouderlijke angsten

Zusjesland heeft twee verhaallijnen: een vertelt over het verleden, de kindertijd, adolescentie en studentenjaren van de tweeling; de andere speelt in 2009. Vi voorspelt dat er een grote aardbeving op til is, de media pikken dat op en Sittenfeld toont de dagen tussen de voorspelling en de datum van de vermeende catastrofe. De schrijfster zet extra druk op de ketel door van Jeremy een wetenschapper te maken die, hoewel hij een liefdevolle relatie heeft met Kate, erg sceptisch is over haar paranormale kant.

Zusjesland is een roman over ouderschap, over hoe de relatie tussen kinderen en ouders voortdurend verandert. Eerst wilde Kate kinderen adopteren, want ze is bang om nakomelingen op te zadelen met haar donkere gaven. Jeremy overhaalde haar om zelf kinderen te krijgen. Kate vindt het moederschap een geschenk; wel betreurt ze dat de jaren die haar het dierbaarst zijn, de eerste jaren, de kinderen niet zullen bijblijven. Sittenfeld dompelt de lezer helemaal onder in het landschap dat jonge ouders omringt, overal kruimels, vieze slabbetjes. De tijd dat Kate haar kruidenrek alfabetisch bijhield, ligt lang achter haar. De manier waarop Sittenfeld schrijft over de chaos van het ouderschap, over paniek en angst over het welzijn van zoiets teers als een baby, overtuigt helemaal.

De Tuckers zijn bevriend met een echtpaar uit de buurt van wie de man, Hank, thuisblijft om op de baby te passen en de vrouw aan dezelfde universiteit werkt als Jeremy. De vriendschap tussen Hank en Kate verdiept de thematiek rond ouders en kinderen nog meer, net als de scènes met Kate en haar ouder wordende vader.

Psychologisch verfijnd

Wie Sittenfeld kent, weet hoe ontzettend goed ze is met personages die terugblikken, zoals inDe echtgenote, vaag gebaseerd op het leven van Laura Bush. Hier is het Kate die terugkijkt. Ze is niet al te trots is op haar keuzes, op haar behoefte aan conventionele vriendjes die haar in staat stelden metafysische angsten te bezweren, op de manier waarop ze haar zus behandelde tijdens haar studententijd. De scènes over de relatie tussen de tweelingzussen zijn intens.

Sittenfeld schrijft over claustrofobie, liefde en verraad. In een enkel detail - een clip met Rob Lowe die de zusjes liet kwijlen - zet ze een tijdperk meer. Psychologisch inzicht en raffinement, dat is Curtis Sittenfelds kracht, ook in deze roman, die spannend is, mooi gecomponeerd. Het slot zal niet elke lezer bevallen; bij eerste lezing komt het wat voorspelbaar over. Ga je erover nadenken, dan besef je dat het wel op een integere manier aansluit bij de rest van het boek.

CURTIS SITTENFELD

Zusjesland.

Vertaald door Monique Eggermont, Cargo, 480 blz., 24,90 ? (e-boek 14,99 ?). Oorspronkelijke titel: 'Sisterland'.

De auteur: Amerikaanse, die tot nog toe vier romans schreef, waarvanDe echtgenote losjes op het leven van first lady Laura Bush gebaseerd is.

Het boek: een roman over hoe de relatie tussen ouders en kinderen voortdurend verandert.

ONS OORDEEL: toegankelijk, overtuigend, geraffineerd.

¨¨¨¨è

Kathy Mathys ■

Verberg tekst

ZUSJESLAND ***

Curtis Sittenfeld , Cargo (originele titel: Sisterland), 464 blz., ? 24,90.

Violet en Kate zijn een identieke tweeling. Al heel jong kunnen ze dingen voorvoelen: een huis dat zal afbranden, een oudtante die zal sterven. In hun pubertijd staan ze op school bekend als de heksen. Kate besluit dat ze een normaal leven wil, maar omdat Violet als medium blijft werken en een grote aardschok voorspelt, moet Kate de confrontatie met haar eigen gave aangaan. Dat zou een goedkope thriller kunnen opleveren, maar Curtis Sittenfeld maakt er een diepdoorleefde miniatuur van waarin ze de fragiele zusterband tussen Violet en Kate haarfijn ontleedt.

Curtis Sittenfeld (°1975) debuteerde met Prep (2005), een coming-of-ageroman over een Amerikaanse kostschool/slangenkuil. In 2008 verblufte ze met De echtgenote , waarin ze nauwelijks verhuld Laura Bush opvoert. Sittenfeld is net als Donna Tartt een briljante verteller. Dichter bij je personages kun je haast niet komen, maar daarin schuilt ook de 'tarttesiaanse' valkuil. Je hoeft niet per se het merk van luierzalf te weten of elke blik en zucht boven het ouijabord te zien. Een hoger tempo had deze roman nog beter gemaakt.

JOHANNA SPAEY ■

Verberg tekst

Kate woont heel plezierig met haar man en twee jonge kinderen in St. Louis. Maar alles verandert als haar tweelingzus Vi, met wie zij de laatste jaren een haat/liefde-verhouding heeft, een aardbeving voorspelt. Beide zussen bezitten vanaf hun jeugd paranormale gaven, maar Kate wil hiervan allang niets meer weten. Om meer grip te krijgen op haar huidig leven blikt hoofdpersoon Kate ook terug op haar jeugd met haar zieke moeder, afstandelijke vader en schoolvrienden. De Amerikaanse schrijfster(1975) heeft in deze vierde, uitstekend vertaalde, roman laten zien dat het niet voor niets was dat haar eerste boek 'Prep'* genomineerd werd voor de Orange Prize. Ze schrijft nu een prachtig, spannend, realistisch, psychologisch verhaal dat verwantschap vertoont met werk van schrijfster Ann Tyler. Haar bezorgdheid voor haar kleine kinderen en de (voor haar: on) mogelijkheid om werk en gezin te combineren doet zelfs denken aan Margareth Drabble’s 'Millstone'. Er is nooit een saai moment en veel lezeressen zullen deze onderhoudende roman achter elkaar willen uitlezen. Normale druk. Verberg tekst