Het is opmerkelijk dat Van Istendael (1947), ooit gevierd VRT-journalist en auteur van mooie essays, romans, verhalen en poëzie zich nu bekeert tot het misdaadgenre. De cover van Het lijk in de boomgaard doet denken aan de prachtige ontwerpen die Dick Bruna maakte voor de mythische reeks De Zwarte Beertjes, maar is van de hand van Van Istendaels dochter Judith. De titel van het boek zou zo uit de Maigretreeks kunnen komen. Van Istendael kent zijn klassiekers.

Het verhaal begint in Neerpede, een deel van Anderlecht dat zo landelijk is dat het in niets verschilt van de vele andere boerenbuitens die je in Vlaanderen vindt. Alleen ligt het binnen de grenzen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Als er dus een lijk wordt gevonden, moet commissaris Kluft aan de bak. Kluft is groot en struis, Tigra-roker en would-be bullebak. Hij wordt geassisteerd door inspecteur Ali Demir, die denkt dat Brussel een formule 1-circuit is en tot wanhoop van Kluft meezingt met operafragmenten van Puccini en Verdi. Zij onderzoeken de moord op Maximiliaan Overman, baas van een lenzenbedrijf, getrouwd met een beeld van een vrouw, vader van twee volwassen kinderen en eigenaar van een adresboekje met meer minnaressen dan de personeelslijst van een escortbureau. Mogelijke daders zijn er genoeg, van boze werknemers tot de minnaars van zijn vrouw, Albanese maffiosi en misschien wel zijn eigen zoon, die Nederlandstalige pop speelt in een bandje dat Grmpf heet en een hitje heeft met 'Ik ben een loehoezer'.

Nagelbijtende spanning hoef je hier niet te zoeken en hoewel de ondertitel 'Een Brusselse satire' luidt, had ik meer inkijk verwacht in het 'hellhole' dat Brussel is. Wel schreef hij een vermakelijke politieroman waarin hij puntig zijn verhaal vertelt en speelt met de clichés van het genre. Vegetariërs worden 'komkommerfundamentalisten' genoemd en iemand geeuwt als een 'afgrond'. Dat soort gevatheden lees je op elke bladzijde. Het lijk in de boomgaard heeft, lijkt me, zijn auteur een aantal vermakelijke uren bezorgd en zal ook een lezer die zoekt naar een schalkse vertelling voor een verloren namiddag niet ontgoochelen.

Houtekiet, 222 blz., 21,99 €.

Verberg tekst

In een boomgaard in Brussel wordt een man waar niemand echt een traan om laat om het leven gebracht. Commissaris Kluft voelt het meteen aan zijn schouders: dit wordt geen makkelijke klus. Samen met de operaverslaafde en veeltalige inspecteur Demir moet hij op onderzoek uit. Het slachtoffer blijkt vele vijanden te hebben: thuis, op het werk, in de kerkorgellessen... Intussen rookt en filosofeert Kluft zich suf. Niet alleen over de moordzaak, ook over het Brusselse labyrint waarin provincialen, marginalen, migranten en af en toe een echte Brusselaar elkaar het leven zoet of zuur maken. Aan kritiek ontbreekt het niet. Zo signaleert Geert van Istendael dat op sommige scholen de Tweede Wereldoorlog en de Holocaust niet langer worden onderwezen. Seksisten, IS-strijders in spe en huisjesmelkers passeren de revue. Maar Het lijk in de boomgaard is vooral een smeuïg über-Belgisch en dus Brussels verhaal: de seks heeft vetrollen, het gebraad wordt weggespoeld met een Westmalle of een jenever, de koffie smaakt naar afwaswater en er wordt zeer lustig gevloekt en gesakkerd. Van Istendael heeft zich duidelijk geamuseerd bij het schrijven van deze satire. Zelden heb je bij de laatste bladzijde van een misdaadroman spijt dat het gedaan is. Bij dit boek wel, want het lezen blijkt uiteindelijk een groter genot te zijn dan het hoe-wat-waarom. Graag méér van dit.

****

Houtekiet, 220 blz., € 21,99.

Verberg tekst

Commissaris Kluft en zijn assistenten van een van de Brusselse politiedistricten moeten in actie komen als in een boomgaard het lijk van de industrieel Overman gevonden wordt met doorgesneden keel. Van het wapen ontbreekt elk spoor, net als van de dader. Verdachten zijn er genoeg: de niet zo trouwe echtgenote, zijn zoon wellicht, of een van zijn mede-leerlingorganisten, of een van zijn honderdtwintig werknemers. Alle kanten van het chaotische Brussel komen wel voorbij in deze speurtocht en de schrijver doet dat op een uiterst vermakelijke manier. Of het nu gaat om de spraakverwarring tussen Nederlands-, Frans-, Brussels- of West-Vlaamstalige sprekers, of de vele inwoners van buitenlandse afkomst die de spraakverwarring nog groter maken, of om andere typisch Brusselse zaken, de schrijver verwerkt het tot een prachtige satire. En dat in een humoristische en vermakelijke stijl vol onverwachte en soms absurdistische elementen. Ook creëert hij een serie sterke en vermakelijke personages. De lezer verveelt zich geen moment. Verberg tekst