Op zekere dag vroeg God zich af of het niet goed zou zijn om dingen te scheppen. Ja, riepen de woorden van allen die samen God vormen, op eentje na die 'nee' zei. Zodoende werd de wereld geschapen. 'Maar de God 'nee' neemt wraak op de mens - want hij is het intelligentste schepsel. Dat zie je iedere dag.'

Aldus een vroege tekst van Henri Michaux (1899-1984), de Franse schrijver die werd geboren in Namen en bij wie op jonge leeftijd een hartaandoening werd geconstateerd. Maar dat betekende niet dat hij zich passief aan dat nee overgaf, zoals ook blijkt uit Trage nederlaag met volle zeilen, de bloemlezing van Bart Vonck uit de poëzie die de jaren 1922-1946 bestrijkt.

Bezwerend

Beweeglijkheid is daarvan de kern: Michaux reisde over de aardbol, door zijn binnenste én tussen de literaire genres door, en te midden van alle ikken en stemmen die hij aantrof en opriep, slaagde hij er ook nog in oorzaak en gevolg duurzaam te ontkoppelen.

Een buitengewoon oeuvre was het gevolg, met geestige observaties ('Wespen komen kijken hoe wij jam maken'), maar vooral bezwerende woorden die van de vertaler een vergelijkbare lenigheid vragen. 'Neem me mee in een karveel,/ In een oud en zacht karveel,/ In de boeg, of desgewenst, in het schuim,/ En verlies me, ver weg, ver weg.// In het rijspan van een andere tijd./ In het bedrieglijke fluweel van de sneeuw./ In de adem van een stel honden./ In de afgematte schare dode bladeren.// Neem me mee maar breek me niet, in de kussen,/ In de borsten die rijzen en ademen,/ Op de tapijten van de handpalmen en hun glimlach,/ In de gangen van de lange knoken, van de gewrichten.// Neem me mee, of veeleer, berg me weg.'

Een karveel is een gladboordig, sierlijk zeilschip. Daarin kun je de trage nederlaag van het leven wel aan.

Poëziecentrum, 143 p., 24,90 euro. Gekozen en vertaald uit het Frans door Bart Vonck.

Aldus een vroege tekst van Henri Michaux (1899-1984), de Franse schrijver die werd geboren in Namen en bij wie op jonge leeftijd een hartaandoening werd geconstateerd. Maar dat betekende niet dat hij zich passief aan dat nee overgaf, zoals ook blijkt uit Trage nederlaag met volle zeilen, de bloemlezing van Bart Vonck uit de poëzie die de jaren 1922-1946 bestrijkt. Beweeglijkheid is daarvan de kern: Michaux reisde over de aardbol, door zijn binnenste én tussen de literaire genres door, en te midden van alle ikken en stemmen die hij aantrof en opriep, slaagde hij er ook nog in oorzaak en gevolg duurzaam te ontkoppelen.

Een buitengewoon oeuvre was het gevolg, met geestige observaties ('Wespen komen kijken hoe wij jam maken'), maar vooral bezwerende woorden die van de vertaler een vergelijkbare lenigheid vragen. 'Neem me mee in een karveel,/ In een oud en zacht karveel,/ In de boeg, of desgewenst, in het schuim,/ En verlies me, ver weg, ver weg.// In het rijspan van een andere tijd./ In het bedrieglijke fluweel van de sneeuw./ In de adem van een stel honden./ In de afgematte schare dode bladeren.// Neem me mee maar breek me niet, in de kussen,/ In de borsten die rijzen en ademen,/ Op de tapijten van de handpalmen en hun glimlach,/ In de gangen van de lange knoken, van de gewrichten.// Neem me mee, of veeleer, berg me weg.'

Een karveel is een gladboordig, sierlijk zeilschip. Daarin kun je de trage nederlaag van het leven wel aan.

****

Gekozen en vertaald uit het Frans door Bart Vonck. Poëziecentrum; 143 pagina's; € 24,90.