Tussen rood en zwart is het derde deel in de serie 'De grote eeuw', maar het boek kan zonder kennis van de eerste twee delen worden gelezen. Jan Guillou loodst zijn lezers door het interbellum en neemt hen mee naar Berlijn, Saltsjöbaden, Kiel, Sandhamn, Travemünde en Dresden. Hij trekt de gordijnen weg die de duistere politieke praktijken in Duitsland lang aan het oog hebben onttrokken, en hij toont hoe klassenverschillen bepalend zijn voor het leven in Saltsjöbaden. In Zweden is op dat ogenbik ook niet alles peis en vree: in 1931 worden bij een betoging in Ådalen vijf arbeiders neergeschoten. Guillou is de zoon van een Franse vader en een Noorse moeder, en hij heeft een deel van zijn jeugd in Saltsjöbaden doorgebracht. Saltsjöbaden ligt niet ver van Stockholm, en het beperkte aantal inwoners draagt er bij tot een sterke sociale controle.
Guillou, die in de jaren zestig contact heeft gehad met de KGB, heeft spionageverhalen geschreven waarin Coq Rouge de rol van Scandinavische James Bond vervult. Hij debuteerde echter met Om kriget kommer (1971), een boek over de zesdaagse oorlog in het Midden Oosten. Hij heeft gedeeltelijk autobiografische werken gepubliceerd zoals Ondskan (1981, Het kwaad) en een reeks romans over de kruistochten.
Guillou heeft zijn eigen achtergrond in deze nieuwe roman verwerkt. Een alwetende verteller heeft alle touwtjes in de hand. Zonder haperen vertelt hij hoe de broers Lauritz, Oscar en Sverre Lauritzen op zoek gaan naar geluk en een duidelijke identiteit. Ze zijn opgegroeid in Noorwegen en hebben in Duitsland met succes de sociaaleconomische ladder beklommen. De Eerste Wereldoorlog heeft hun bestaan aangetast en de Republiek van Weimar is niet in staat om de democratische vrijheden te waarborgen. Karl Liebknecht en Rosa Luxemburg worden vermoord, de SA houdt klopjacht op joden, democraten en homoseksuelen. Er worden boeken verbrand en op de achtergrond proberen kunstenaars zoals Brecht, Döblin en Grosz hun stem te verheffen. Ze maken deel uit van de groep vrienden die regelmatig bij Oscar te gast zijn. De oudste broer woont in Zweden en wordt aanvankelijk slechts indirect getroffen door de politieke ontwikkelingen, maar zijn oudste zoon, die bij zijn oom in Berlijn woont, wordt een moordmachine in dienst van het Derde Rijk. Sverre, die homoseksueel is, slaagt er op het nippertje in naar Scandinavië te vluchten. Ook Oscar wijkt naar het noorden uit, nadat aan het licht is gekomen dat zijn vrouw een Joodse grootmoeder heeft. Dit zijn slechts enkele elementen uit een rijke, vlot geschreven roman, die historisch en cultuurhistorisch een aanrader is.
[Romain John van de Maele] Verberg tekst

Dit is het derde deel uit de serie 'De grote eeuw', over de levens van de drie Zweedse broers Lauritzen aan het begin van de 20e eeuw. In de vorige delen, 'Bruggenbouwers' en 'Dandy uit het noorden'*, volgden we hen tijdens hun ingenieursopleiding in Dresden, waarna twee van hen spoorlijnen gaan bouwen, de een in Noorwegen, de ander in donker Afrika, en de homoseksuele derde in Engeland kunstenaar wordt. In dit derde deel volgen we wederom de drie broers bij hun bemoeienissen met Zweden, maar de focus ligt toch op de ontwikkeling in Duitsland: het boek begint in 1918 en eindigt in 1939, dus we kunnen de opkomst van Hitlers nationaal-socialisme in detail volgen. En dat detail wordt dan verzorgd door de zoon van een der broers, Harald, die door het partijkader wordt ingepalmd en zich ontwikkelt tot een even aristocratische als spijkerharde nazi, en die aldus model staat voor de langzame transformatie van Duitsland van slachtoffer tot agressor. Zeer precies beschreven, met veel historische informatie en goed gedocumenteerd, redelijk goed los van de andere delen te lezen, soms wat overdadig maar altijd pakkend. Vrij kleine druk. Verberg tekst