Vlaanderen

Lange tijd beperkte onze kennis van de Oost-Europese poëzie zich tot Polen en Rusland. Milosz en Szymborska in Polen, Majakowski, Mandelstam en Achmatova in Rusland zijn slechts enkele namen die ons bekend in de oren klinken. Maar wie kent Nina Cassian, Claudio Komartin en Ofelia Prodan? Aan vertaler en bloemlezer Jan Mysjkin zal het niet liggen. Met Voor de prijs van mijn mond brengt hij zijn tweede bloemlezing Roemeense poëzie.
De kennis van een land en zijn poëzie gaan meestal hand in hand met de hartstocht van de vertaler. In deze tweede publicatie van het Gentse Poëziecentrum ontsluit Mysjkin verder het Roemeense dichterslandschap, een project dat hij in 2010 aanvatte met de bloemlezing Engel in het raam op het oosten. Het concept is hetzelfde gebleven: opnieuw plaatst hij twaalf dichters in het voetlicht. De bundel opent met Nina Cassian, die in 1947 debuteerde en na een gedwongen politieke stilte pas in de jaren zestig opnieuw ten tonele verscheen, en eindigt met Ofelia Prodan, die pas in 2007 debuteerde en daarmee de jongste stem in het geheel is.
Cassian maakt het in haar gedichten niet alleen de paleontoloog maar ook de lezer niet gemakkelijk. Ze schrijft niet, ze componeert met woorden. Net zoals ze in haar gedicht over verandering van configuratie en dwaalsporen spreekt, zo kneedt Cassian op eenzelfde manier haar woorden tot een niet-alledaagse taal. Haar debuutbundel verscheen in 1947, ten tijde van de communistische machtsovername. Begrijpelijk dat de nieuwe machthebbers haar obscure werk als ‘volksvijandig’ en ‘decadent’ bestempelden. Elk van de twaalf dichters wordt door Mysjkin ingeleid met een korte biografie waarin leven en werk toegelicht worden. Op deze manier krijgt de lezer een beknopt inzicht in de denkwereld van de dichter binnen een bepaald tijdsbeeld.
Prodan debuteerde in 2007 met de bundel De olifant in mijn bed, die niet minder dan drie debuutprijzen ontvig. Nochtans schrijft ze geen poëzie pur sang, maar noteert ze haar absurdistische vertellingen eerder in versvorm of prozagedichten. In ‘Gedichten van een oude meikever’ krijgt een alledaags, bijna banaal verhaaltje een verrassende wending. Is het echt poëzie, vraag ik me af? Het ontbreken van hoofdletters in het begin van elke zin en de schijnbaar willekeurige zinsplitsing zal wel een betekenis hebben, maar het blijft allemaal vrijblijvend. In zijn introductie verwijst Mysjkin naar invloeden van schrijvers als Urmuz, Charms en Calvino, waarvan alleen de laatste me bekend is. Op deze manier blijft het moeilijk om bij een eerste kennismaking met een dichter echt door te dringen in zijn oeuvre.
Net zoals in zijn eerste bloemlezing slaagt Mysjkin erin om dankzij zijn voorliefde voor de Roemeense taal en cultuur een boeiend beeld te schetsen van het hedendaagse poëtische landschap. Niet alle dichters zullen hier even hard in de smaak vallen, maar langs de andere kant zou ik zonder deze bundel een pareltje als Claudiu Komartins ‘Ik hou van die stad’ nooit hebben leren kennen.
[Yves Joris] Verberg tekst

Deze bundel is de tweede bundel gedichten uit hedendaagse Roemenië, vertaald door Jan H. Mysjkin, een bevlogen vertaler, dichter en publicist, die afwisselend in Amsterdam, Boekarest en Parijs woont. Eerder verscheen 'Engel in het raam op het oosten'. De gedichten beslaan een halve eeuw, beginnend met Nina Cassian, die in 1960 haar eerste gedichten publiceerde, en eindigend met Ofelia Prodan, geboren in 1976, die in 2007 debuteerde. Sommige van de gepresenteerde dichters zijn hier al bekend door optredens bij Poetry International Rotterdam. Van elke dichter een portretfoto en biografische schets. Mircea Cartarescu, poet, romaan schrijver, essayist, doceerde aan de UvA tussen 1994-95. Taal en metafoor waren en zijn de meest primaire middelen van verzet tegen dictaturen - of het nu gaat om de totalitaire regime van Ceausescu of het materialisme en de vervlakking van de laatste decennia. Onder moeilijke omstandigheden vind de mens soelaas in een verheven uitdrukkingsvorm!