Bij een heruitgave van een roman n.a.v. de verfilming ervan gaat men meestal de film met het boek vergelijken. Cliché volgt dan op cliché: het boek is beter, de film laat veel boeiende verhaallijnen achterwege, de magie van het zich voorstellen van de personages en de plaatsen gaat verloren... Ook in het geval van Chocolat is het gemakkelijk om in zullk discours te vervallen. Het is waar dat de film, ondanks de melige onderstroom, een zekere charme uitstraalt (niet het minst dankzij Juliette Binoche, Johnny Depp en Judi Dench), maar het cliché dat de complexiteit van thema's en motieven gereduceerd is, gaat ook op. Toch kan men niet zomaar zeggen dat het boek beter is: het gaat gewoon om twee verschillende uitdrukkingsvormen en de scenarist van de film heeft voortreffelijk werk geleverd. Daarmee is natuurlijk nog niets gezegd over de roman van Joanne Harris. Het verhaal: een vrijgevochten vrouw met een dochtertje opent een chocolaterie in een klein stadje, Lansquenet, en haalt zich de woede van de gevestigde orde op de hals omdat ze zich met haar zoete lekkernij niets aantrekt van de vastenperiode (wat een beetje onwezenlijk aandoet in de jaren '90; de film speelt zich dan ook zo'n dertig à veertig jaar vroeger af). Bovendien sympathiseert ze met rondtrekkende bootbewoners die door de plaatselijke priester verketterd worden en steunt ze een vrouw die haar gewelddadige man verlaat.

Het verhaal wordt afwisselend verteld vanuit het standpunt van de vrouw, Vianne Rocher, en het standpunt van de priester, père Francis Reynaud. Langzaam maar zeker wordt duidelijk dat er zich in de strubbelingen met de bootbewoners een oude geschiedenis herhaalt en dat de priester en enkele andere inwoners daar een mysterieuze rol in spelen. Dat motief levert soms mooie stukjes literatuur op, al is het zo dat het (eigenlijk diep tragische) verhaal van de priester wat oppervlakkig behandeld wordt. Harris slaagt erin de sfeer van het winkeltje indringend weer te geven, maar de helderziendheid die Vianne Rocher toegedicht wordt, lijkt niets toe te voegen aan het verhaal. Het is waarschijnlijk de bedoeling het geheel een feeëriek tintje te geven, maar zo wordt het kleine drama van het dochtertje dat een denkbeeldig vriendje creëert om om te gaan met het voortdurende rondreizen met haar moeder, in een hoekje gedrumd. Er worden nog enkele andere verhaallijnen gesuggereerd, maar met uitzondering van het intrigerende moeder-motief moeten die allemaal wijken voor de kern van de roman: de strijd tussen de vernieuwing van Vianne Rocher en de oertraditionele waarden en normen van père Reynaud. Die strijd wordt in erg karikaturale termen beschreven, maar de overdrijvingen leveren soms wel grappige contrasten op. Dat zorgt er, samen met het duidelijke verteltalent van Joanne Harris, voor dat het boek nooit verveelt. [Christophe Madelein]

Zelfs als de lezer van chocolade houdt, lijkt dit boek soms wat te veel van het goede. Het verhaal: een ongehuwde moeder met kind strijkt neer in een Frans plaatsje om een chique chocoladewinkeltje te beginnen, wat door de plaatselijke priester echter streng wordt afgekeurd. Sommige gedeelten van het verhaal zijn echt lezenswaardig, vooral waar er sprake is van een oude dame en haar aangelegenheden, visie en levensstijl. Maar de manier waarop de vrouw de priester en diens aanhang irriteert, overtuigt niet helemaal. De manier waarop de priester ten slotte het onderspit delft en trouwens ook de griezelige jeugdervaringen van die priester - het komt niet helemaal geloofwaardig over. En er is wel erg veel chocolade in het verhaal: hoe het wordt gemaakt; wat er allemaal van te maken is; hoe het smaakt. Als de priester in ik-vorm vertelt is het verhaal minder irritant dan als de chocolademakende dame het doet. Het boek is intussen wel een internationaal succes en verfilmd met Juliette Binoche en Johnny Depp (zij staan ook op het omslag). Kleine druk.