U hebt uw toekomstvisies graag gitzwart en tongue-in-cheek? Dan stellen wij u graag voor aan Joost Vandecasteele.
Zwarte humor en angst
Niet elke debutant is een blanco blad. Joost Vandecasteele heeft al een heel cv. Hij is acteur bij Abattoir Fermé en stand-upcomedian. Als toneelschrijver debuteerde hij vorig jaar met They eat people, een satire over de Belgische politiek. Dat hij ook proza kan schrijven, bleek toen zijn kortverhaal 'Nooit meer vrede' in 2007 bekroond werd door het Nederlandse tijdschrift Lava.
'Nooit meer vrede' is opgenomen in Vandecasteeles debuut Hoe de wereld perfect functioneert zonder mij. Dit verhaal introduceert het personage Brulletje, een jonge vrouw over wie we niet zo veel te weten komen; Vandecasteele is vooral geïnteresseerd in haar seksleven. Ze woont een oer-Vlaams familiefeest bij, dat uitloopt op een handgemeen als de erfenis ter sprake komt en maakt van de heisa gebruik om zich te laten neuken door de vriend van haar nicht. Wat niet onopgemerkt passeert.
'Nooit meer vrede' is herkenbaar Vlaamsch en hedendaags. In de andere verhalen recycl…Lees verder
Zwarte humor en angst
Niet elke debutant is een blanco blad. Joost Vandecasteele heeft al een heel cv. Hij is acteur bij Abattoir Fermé en stand-upcomedian. Als toneelschrijver debuteerde hij vorig jaar met They eat people, een satire over de Belgische politiek. Dat hij ook proza kan schrijven, bleek toen zijn kortverhaal 'Nooit meer vrede' in 2007 bekroond werd door het Nederlandse tijdschrift Lava.
'Nooit meer vrede' is opgenomen in Vandecasteeles debuut Hoe de wereld perfect functioneert zonder mij. Dit verhaal introduceert het personage Brulletje, een jonge vrouw over wie we niet zo veel te weten komen; Vandecasteele is vooral geïnteresseerd in haar seksleven. Ze woont een oer-Vlaams familiefeest bij, dat uitloopt op een handgemeen als de erfenis ter sprake komt en maakt van de heisa gebruik om zich te laten neuken door de vriend van haar nicht. Wat niet onopgemerkt passeert.
'Nooit meer vrede' is herkenbaar Vlaamsch en hedendaags. In de andere verhalen recycleert Vandecasteele het personage Brulletje en de gebeurtenissen op het familiefeest, maar de context verandert drastisch. We bevinden ons nu in de toekomst. De realiteit die hij beschrijft, omschrijft hij treffend als 'het laatste stukje realiteit voor de onwerkelijkheid begint'.
In Vandecasteeles toekomst zijn de shoppingcentra nog nét ietsje groter en het nachtleven nog net ietsje decadenter. De superrijken kunnen een oorlog ontketenen, gewoon voor de fun. Het zal u niet verbazen dat gelukkige mensen in deze wereld zeldzaam zijn. Het is verleidelijk om parallellen te trekken met schrijvers als Douglas Coupland of Paul Mennes. Als een schrijver inzoomt op zielloos consumentisme en amorele personages kom je al gauw in de wereld van Generation X terecht. En in de nihilistische nachtmerries van filmmaker Gregg Araki. Vandecasteele maakt het ons nog wat makkelijker door te verklaren dat deze verhalen in elkaar haken als de levels van een computergame, en door te komen aanzetten met buitenaardse wezens die ook bij Coupland en Mennes opduiken. Hop, Vandecasteele is bij deze benoemd tot vaandeldrager van Generation 2.X.
Maar hét kenmerk van Generation X was de ironische humor; de schrijvers namen hun verzinsels nooit al te ernstig. Bij Vandecasteele is de humor zwart en de rest nog donkerder. Pessimisme à la Michel Houellebecq dan? Nee, veeleer een wereldbeeld waarin de angst domineert. Met zijn donker-komische toekomstvisie toont Vandecasteele zich een onheilsprofeet. Hij profileert zich als de meest pessimistische, misschien zelfs de conservatiefste van de jonge Vlaamse literatoren.
Is Hoe de wereld... een geslaagd debuut? Je voelt zeker de drive van de schrijver. Hij exploreert zijn talent in alle richtingen. Sommige verhalen zijn onderling verbonden, andere niet. Losse, soms onaffe anekdotes woekeren in weer andere verhalen. Maar de kwaliteit van de verhalen varieert nogal scherp. Aan de minzijde hebben we er enkele die niet meer zijn dan stijl- en structuuroefeningen. Het openingsverhaal, 'Hoe ik God uit het meisje kreeg', is een anekdote, opgehangen aan negen details die de verteller zich nog heel precies herinnert. 'Weer een dag zonder iets bij te leren' is één lange seksscène, verteld in Black Venus-achtig, hijgerig proza. Het zal allemaal wel zijn nut hebben in Vandecasteeles evolutie, maar onvergetelijk? Nee.
Aan de pluszijde vinden we onder meer 'Hand tot mond'. Samengevat: een jonge vrouw loopt vast in het 'kankerboek' dat ze aan het schrijven is, een van a tot z gelogen getuigenis over een ziekte. Zoekend naar een happy end komt de vrouw tot de vaststelling dat haar eigen leven vastgelopen is. Haar writer's block reflecteert haar bestaan. Ze gaat op zoek naar een vervangster. 'Het lost de tumor in de kop niet op', schrijft de auteur. Een groot stilist is Vandecasteele vooralsnog niet, maar als je zo'n zin kan schrijven, hebben wij redenen om uit te kijken naar meer werk.
Verberg tekst