De Amerikaanse Lionel Shriver (65) groeide als predikantenkind op in een presbyteriaans gedoopt gezin. 'Als klein kind was ik voornamelijk verveeld, maar toen de prepuberteit aanbrak was ik woedend (...) dat ik geen eigen mening mocht hebben', schrijft ze in haar gelegenheidspreek Het kinderlijke afleggen (2013).

Met haar openingstoespraak op het Writers Festival in Brisbane in 2016 riep ze 'hel en verdoemenis' over zich af. Ze brak een lans voor de vrijheid van de fictie: auteurs mogen personages opvoeren die een andere identiteit hebben dan zijzelf. Om dit te illustreren zette ze een sombrero op (een schrijver mag iedere hoed opzetten).

Yassmin Abdel-Magied, een jonge Soedanese blogger, betichtte Shriver naar aanleiding daarvan van culturele toe-eigening. Het festival nam afstand van Shrivers toespraak, sociale media ontploften.

Gekrenkt

Ze schrijft: 'In mijn jeugd waren conservatieven de stem van onderdrukking, conformisme en orthodoxie. Het was rechts dat beperkingen oplegde aan de vrijheid (...) Nu is de rol van de onderdrukker overgegaan naar links.' Ze spreekt van een tijd van 'gewapende sensitiviteit', waarin de linkse taalpolitiek - 'lefty lingo' - iedereen de mond snoert door te spreken van 'privileges' en 'culturele toe-eigening'; gekrenktheid en spreekrecht uit eigen ervaring maken ieder debat onmogelijk.

Het rechtse kamp beperkt zich vaak tot het beschimpen van links taalgebruik, of te roepen: 'je mag ook niets meer zeggen' (een zwaktebod waar Shriver zich helaas ook een paar keer op beroept). Maar ze pakt door, ze wijst op de uiterste consequenties van het gebruik van dit vocabulaire in het maatschappelijk debat.

Tegendraads is een heerlijk portret van Shriver als persoon, schrijver en polemist. Ze is grappig, scherp en bewonderenswaardig openhartig - ook als je het niet met haar eens bent.

Verberg tekst

‘Tegendraads' is samengesteld uit de vele columns, essays en opiniestukken die Shriver schreef voor gerenommeerde Engelse en Amerikaanse media over een breed scala aan onderwerpen: religie, taal, literatuur, Brexit, het schrijverschap, ziekte, de dood, en het belastingstelsel. Elk stuk weerspiegelt standpunten of gevoelens waardoor ze ‘hel en verdoemenis’ over zich heen kreeg, zoals ze opgewekt uitlegt, en die haar meer dan eens met ‘cancelen’ hebben bedreigd, lang voordat het begrip in zwang was. In talige stijl en met diepgang geschreven. Met name geschikt voor een geoefende lezersgroep.Lionel Shriver (Gastonia, 1957) schreef onder andere de internationale bestseller 'We moeten het even over Kevin hebben', die bekroond werd met de Orange Prize en in 2011 succesvol werd verfilmd. Eerder verschenen ook de romans 'Big Brother', 'De weg van de meeste weerstand' en in 2021 'Tot de dood ons scheidt'.