Een debutant is Mike Nicol (64) hoegenaamd niet. Hij schreef poëzie, journalistiek werk, onder meer een biografie van Nelson Mandela, en een aantal romans waarin steeds opnieuw de roerige geschiedenis van zijn land centraal staat.Payback, het eerste deel van de Kaapstadtrilogie, verscheen oorspronkelijk in 2008 en werd meteen internationaal opgemerkt. Het werd in 2012 een groot succes in Duitsland en Die Zeit noemde het een van de beste misdaadromans van het jaar. Ook in Engeland oogstte het boek grote lof. Hoog tijd dus dat Nicols trilogie ook hier uitgebracht wordt. De twee volgende delen,Killer country en Blackheart, verschijnen binnenkort.

De spilfiguren in dit complexe verhaal zijn Mace Bishop en Pylon Buso. De eerste is blank, de tweede een kleurling. Ooit smokkelden ze wapens voor vrijheidsbewegingen naar hun land maar een paar avonturen liepen net niet fout af, ze werden een jaartje ouder, ontmoetten leuke vrouwen, kregen kinderen en kozen voor een leven in de luwte. Rijke toeristen kunnen hen nu inhuren als gids en als bodyguard, want Zuid-Afrika is vier jaar na de eerste vrije verkiezingen - we schrijven 1998 - helemaal nog niet hersteld van de diepe littekens die de apartheid in het land en zijn bevolking kerfde. Het geweld is overal en toeristen en zakenmensen willen goed geld betalen om veilig door het land te reizen. Het is vooral legaal en min of meer veilig werk.

Drugs

Je kunt je verleden echter niet ontvluchten. Er lopen mensen rond die weten wat Bishop en Buso allemaal uitgespookt hebben. Sommigen hebben nog een rekening met hen te vereffenen. Zo vraagt de eigenaar van een discotheek die een paar van hun geheimen kent, hun om bescherming omdat een schimmige organisatie die zich People against Gangsters and Drugs (PAGAD) noemt niet wil dat er in zijn zaak gedeald wordt en dreigt om op een drukke avond de discotheek op te blazen. Maar de leden van PAGAD lijken grotere criminelen te zijn dan een discotheekuitbater die oogluikend toestaat dat er wat gedeald wordt. Even later ontmoet Bishop een oude liefde van hem die iets met drugs en diamanten wil doen en daarbij zijn hulp nodig heeft. Omdat Bishop krap bij kas zit, accepteert hij de klus. Ten slotte is er een man die een exclusieve nachtclub uit de grond wil stampen, maar op het bouwterrein een massagraf uit de tijd van het apartheidsregime vindt. Dat terrein zou dus beter een herdenkingsmonument krijgen dan een dubieuze nachtclub, vinden onder anderen een priester en een imam. Bishop en Buso kunnen opnieuw niet weigeren; ze moeten erover waken dat de bouwpromotor niet met zijn 'darmen uit zijn lijf' eindigt.

Payback is complex en grimmig, maar soms ook erg grappig. Een dader en een slachtoffer leuteren net voor het fatale schot oeverloos over de smaak van pizza, een duidelijke verwijzing naar de beroemde Royale-with-cheesescène in Tarantino's Pulp fiction.

Jazz

Er lopen wonderbaarlijke personages in het boek rond. Het meest tot de verbeelding sprekende is ongetwijfeld Sheemina February, een advocate die constant het pad van Bishop en Buso kruist. Ze is een ijskoningin, draagt altijd lange handschoenen en is niet vies van extreem geweld. Een psychopaat met een ongezonde belangstelling voor kinderen luistert urenlang naar de rustgevende pianomuziek van de beroemde Zuid-Afrikaanse jazzmuzikant Abdullah Ibrahim. Er zijn ook de heerlijke woordenwisselingen tussen de personages.

Het geweld is soms extreem en er zijn scènes die beklemmend beschreven zijn, onder meer wanneer het dochtertje van Bishop en zijn zwarte vrouw Oumou ontvoerd wordt. Wat Nicol uitstekend begrepen heeft is dat een misdaadverhaal een prachtig medium kan zijn om belangwekkende dingen te vertellen over de gecompliceerde geschiedenis van zijn land en de moeilijkheden waar de jonge democratie mee worstelt.

Er valt heel veel goeds te zeggen over Payback, maar het is niet meteen hapklare strandlectuur.Payback is een gelaagde roman die niet alleen de liefhebbers van het misdaadgenre zal boeien. Het boek bewijst dat de misdaadroman in de handen van een getalenteerde schrijver grote literatuur kan zijn.

MIKE NICOL

Payback.

Vertaald door Ton Heuvelmans,

De Geus, 505 blz., 19,95 euro (e-boek 15,99 euro). Oorspronkelijke titel: 'Payback. The revenge trilogy 1'.

De auteur: Zuid-Afrikaanse schrijver van poëzie, romans, essays en biografieën ontdekt de misdaadroman en doet er mooie dingen mee.

Het boek: drie complexe verhalen over ex-wapensmokkelaars die er niet in slagen om de misdaad achter zich te laten.

ONS OORDEEL: in de handen van een getalenteerd schrijver die ook nog iets te zeggen heeft over de maatschappij waarin hij leeft, levert een misdaadroman grote literatuur op.

John Vervoort ■

Verberg tekst

Mace Bishop en Pylon Busi hebben zich na een carrière als wapenhandelaren in Kaapstad gevestigd als beveiligingsbedrijf. De club van een van hun klanten wordt opgeblazen nadat deze een waarschuwing om te sluiten in de wind heeft geslagen. Na herbouw, heropening en een nieuwe waarschuwing wordt het dochtertje van Mace ontvoerd. Bij een bevrijdingsactie raakt zij zwaar gewond en blijvend half-verlamd. Wie zit er achter de bedreiging? Duidelijk is dat een advocate, Sheemina February, er iets mee te maken heeft, maar waarom zij het op Mace en Pylon voorzien heeft is een raadsel. Het kost heel wat geweld, vreemde manoeuvres en inventiviteit om tot een oplossing te geraken. Het is een op zich spannende thriller met interessante, goed uitgewerkte hoofdpersonen in een omgeving waar geweld alledaags is. Helaas lijdt het boek ook aan excessieve lengte, waardoor het verhaal zich uiterst langzaam ontwikkelt met een aantal personages dat niet tot leven komt. Daar kunnen knappe en humoristische dialogen weinig aan veranderen. De vertaling is niet geheel vlekkeloos: wel Cape Town als Kaapstad, maar niet Hout Bay als Houtbaai. Deel 1 in de ‘Kaapstadtrilogie’. Verberg tekst