True detective werd vorig jaar onthaald als een van de beste misdaadseries ooit. Daar waren drie redenen voor: Woody Harrelson, Matthew McConaughey en het complexe, maar briljante scenario van Nic Pizzolatto. Van hem verscheen onlangs zijn eerste misdaadroman in vertaling: Galveston. John Vervoort
Gruwelijke rituele moorden en politie-inspecteurs op de rand van een zenuwinzinking die worstelen met de wereld en zichzelf, en acht spannende episodes waarin heden en verleden op een intelligente manier met elkaar verweven werden: dat waren de ingrediënten waarmee scenarist Nic Pizzolatto True detective stoffeerde. De reeks werd unaniem geprezen, vele critici vonden Pizzolatto's scenario ronduit het beste dat ooit voor tv werd geschreven. De tweede reeks van True detectivekreeg minder goede kritieken. Logisch, want de eerste reeks was zo sterk dat het lang zal duren voor er nog iets in het genre zal verschijnen dat dit overtreft.
Pizzolatto (1975) is een Amerikaan met Italiaanse roots. Hij groeide op in het diepe Zuiden tussen Houston en New Orleans. De horizon werd er bepaald door enkele grote olieraffinaderijen. Zijn vader was een advocaat die nooit veel verdiende. Boeken waren er amper in huis, de tv was zijn blik op de wereld. Hij begon korte verhalen te schrijven en werkte aan een paar romans die nooit gepubliceerd raakten. Tot hij zijn stem vond in Galveston, het verhaal van een kleine maffiavechter die Roy Cady heet. Dat Rust Cohle (gespeeld door McConaughey) dezelfde initialen heeft is hoegenaamd geen toeval.
Longkanker
True detective werd onder meer geroemd vanwege het complexe, maar helder vertelde verhaal.Galveston heeft niet die complexiteit, maar ademt op elke bladzijde de sfeer van True detective. Roy Cady, een prille veertiger met een zwaar verleden als maffiahulpje voor een baas in New Orleans, heeft net gehoord dat hij longkanker heeft. Even later is hij op de vlucht omdat zijn baas hem uit de weg wil ruimen. Een onverkwikkelijke vrouwengeschiedenis.
Samen met het jonge hoertje Rocky vlucht hij naar Galveston, een stad op een eiland voor de kust van Texas, om er onder te duiken. Onderweg pikken ze het jongere zusje van Rocky op. De drie overleven in goedkope motels. Hun vlucht kan niet eeuwig blijven duren en het verleden haalt hen in. Toch is het zware verdict van longkanker geen voortijdig doodsbericht: twintig jaar later loopt Roy trekkebenend en met een lapje voor één oog over het strand met zijn hond Sage wanneer hij opnieuw met het verleden geconfronteerd wordt. Natuurlijk steekt er dan net een zware storm op.
'Thriller' staat er op het voorplat van Galveston. Maar dat is een te eenvoudig woord voor het verhaal dat Pizzolatto bedacht. Of liever, voor de manier waarop hij het verhaal vertelt. Hij graaft diep in de levens van zijn personages, maar niet door er oeverloos over te vertellen, eerder door te suggereren wat er zich op de achtergrond en in het verleden allemaal heeft afgespeeld. Zijn proza is sober, maar doeltreffend. Hij schrijft mooie vergelijkingen, die nooit geforceerd zijn. Over New Orleans: 'De stad leek wel een gezonken aambeeld met een eigen atmosfeer.' Palmbomen 'hadden geen bladeren en leken op afgekloven ribbetjes die in de aarde waren gestoken.' De natuur speelt een grote rol in dit boek, zelden idyllisch, maar vuil en dreigend. En overal staan verroeste trailers, de benzinestations zijn verlaten.
Cioran
In die wereld van verval en uitzichtloosheid probeert Cody zich staande te houden, wetende dat hij een nakende afspraak heeft met de dood. Als hij niet van de kankercellen in zijn longen zal sterven, dan zullen de mannen die hem opjagen hem wel te grazen nemen. Maar voor de eerste keer in zijn leven voelt hij zich verantwoordelijk, voor Rocky en haar jonge zusje, hoewel hij talloze keren bedenkt dat hij ze beter kan dumpen.
Galveston is pakkend omdat Pizzolatto met veel compassie mensen portretteert die alleen maar kunnen terugkijken op foute keuzes en mislukte relaties, maar toch op zoek blijven naar een greintje menselijkheid in een harde wereld. Zelden heb ik een auteur ontmoet die met zoveel mededogen over verloren levens schrijft. Pizzolatto is geen vrolijke baas, zijn favoriete filosoof is E.M. Cioran (1911-1995), de Roemeens-Franse denker die vooral bekend werd door zijn pessimistische kijk op de mens en de wereld, een kijk die hij neerschreef in honderden aforismen en korte beschouwingen. Pizzolatto steekt hem zowaar naar de kroon in vele korte, prachtig verwoorde maar tegelijk verkillende alinea's. 'Je wordt geboren en veertig jaar later strompel je, geschrokken van je pijnen, een bar uit. Niemand kent je. Je rijdt onverlichte snelwegen af en je bedenkt maar een bestemming omdat het erom gaat in beweging te blijven. Dus je zet koers naar het laatste wat je hebt te verliezen zonder dat je eigenlijk weet wat er ermee van plan bent.' Wie dergelijke alinea's kan schrijven, is een waarlijk groot auteur.
NIC PIZZOLATTO
Galveston.
Vertaald door René van Veen, Uitgeverij Q, 269 blz., 19,99 euro (e-boek 11,99 euro). Oorspronkelijke titel: 'Galveston'.
De auteur: de scenarist van True detective schrijft een roman die in alles de sfeer van de bejubelde reeks ademt.
Het boek: een maffiaknecht met longkanker moet vluchten voor zijn leven dat eigenlijk al voorbij is. Twee jonge vrouwen geven hem de kracht om door te gaan.
ONS OORDEEL: prachtig en ontroerend portret van een man die in het zicht van de dood plots in zichzelf de menselijkheid en voor zichzelf de genade ontdekt.
¨¨¨¨¨
John Vervoort ■
Verberg tekst