Het is een ouverture die kan tellen. Een morbide spektakelstuk. En een scène waarmee de Franse schrijver Pierre Lemaître de lezer meteen op de tip van zijn stoel plaatst.

Parijs, februari 1927. De begrafenisstoet van de invloedrijke bankier Marcel Péricourt zet zich in beweging. Zelfs de president is aanwezig, net als een stel grootindustriëlen en notabelen. Maar dan werpt Marcels zevenjarige kleinzoon Paul zich plots van de tweede verdieping van het hôtel particulier waar de familie woont. De jongen stort te pletter op de open kist van zijn grootvader. 'Uit zijn oren stroomde bloed.' Paul zal zijn verdere leven in een rolstoel slijten.

Lemaître wéét hoe hij je bij de lurven moet pakken. Stoeien met suspense is zijn tweede natuur. Voor hij in 2013 de Prix Goncourt won met Tot ziens daarboven maakte de ex-docent in het volwassenenonderwijs furore met scherpe detectives en 'romans noir'. Vooral de Camille Verhoeven-reeks leverde Lemaître, die pas na zijn 50ste debuteerde, een hondstrouw lezerspubliek op. Tegenwoordig wisselt hij thrillers af met 'gewone' romans. Al is 'gewoon' een understatement voor de breed opgezette historische vertellingen die Lemaître met groot gemak uit zijn laptop ranselt.

Daarbij put hij royaal uit de traditie van de 19de-eeuwse romansaga's à la Dumas, Hugo en Balzac, en zelfs Emile Zola, met een flinke portie avontuur erbovenop. Ook een sociale dimensie is inbegrepen. Niet voor niets bekent Lemaître - aanhanger van de politieke beweging La France Insoumise van Jean-Luc Mélenchon - zich openlijk tot extreemlinks: 'Je passe pour un vieux gaucho mais je m'en fous', zei hij in Le Monde.

Met het perfect zelfstandig te lezen De kleuren van de brand borduurt Lemaître voort op het picareske Tot ziens daarboven. Daarin stonden de naweeën van WO I centraal en sloegen drie overlevenden handig munt uit alle oorlogsmisère.

Nu zijn we in het hart van het interbellum beland. De volgende wereldbrand loert al om de hoek. Ditmaal zet Lemaître de dochter van de overleden bankier op de voorgrond. Madeleine, de moeder van Paul, krijgt de sleutel tot het met instorting bedreigde imperium in handen.

dolksteken

Binnen de kortste keren moet ze opboksen tegen wraaknemingen, vertrouwensbreuken en obstructies. Alles lijkt haar uit handen te glippen. De machinaties van Gustave Joubert, gevolmachtigde van de bank én eerst nog haar kandidaat-echtgenoot, zijn alomtegenwoordig. Maar ook Charles Péricourt, de broer van de overledene, bij de nalatenschapsverdeling afgescheept met een 'aalmoes', steekt stokken in de wielen. Of ja, zeg maar: dolksteken in de rug.

Madeleine ziet haar universum binnen de kortste keren verpulveren. Tot ze een 'machiavellistische' wraakneming op touw zet en zich weer op de voorgrond van het mondaine Parijs van de jaren '30 weet te plaatsen. Niet zonder morele ambiguïteit. 'Geld heeft geen ideeën': Lemaître maakt de frase van Jean-Paul Sartre graag tot de zijne.

Lemaître stuwt zijn soms al te wijdvertakte intrige met geoliede zinnen vooruit. Hij maakt er een erezaak van om de aandacht geen moment te laten verflensen, in scènes die schreeuwen om verfilming. De verteller intervenieert, commentarieert en levert soms sardonisch commentaar (of debiteert flauwe grapjes).

Evenmin vergeet Lemaître zijn personages contouren mee te geven. Naast talloze sterke vrouwenfiguren is er de aan zijn rolstoel gekluisterde Paul, die zich optrekt aan de muziek van Mozart en Bellini. Let ook op de excentrieke operadiva Solange, met trekken van Kuifjes Bianca Castafiore. En dan is er nog de maatschappelijke dimensie, wanneer de crisis huis begint te houden, de hebzucht vileine vormen aanneemt en antisemitisme en nazisme de neus aan het venster steken.

Des te jammerlijker dat de Nederlandse vertaling soms slordig oogt en de eindredactie ook af en toe niet thuis gaf.

Het is zeer veel, wat Lemaître op ons bord deponeert, een grande bouffe, een meergangenmenu met volvette gerechten. Soms vertelt hij zo gejaagd dat het je duizelt. Maar Lemaître jongleert kundig met cliffhangers en coups de théâtre. Dat er een vervolg komt, staat in de sterren geschreven. Lemaître laat genoeg poortjes open. Wedden dat we dan midden in de collaboratieperiode verzeilen?

Xander, 447 p., 22,99 euro. Vertaald door Liesbeth van Nes.

Verberg tekst

Tekende de auteur in 'Tot ziens daarboven'* ('Au revoir là-haut'; Prix Goncourt 2013) de naweeën van de Eerste Wereldoorlog, dit tweede deel van een driedelig historisch fresco bestrijkt de wankele jaren dertig. Madeleine Péricourt, gescheiden van luitenant Pradelle, de fraudeur uit deel 1, raakt als erfgename, als vrouw en moeder persoonlijk diep betrokken bij de economische en sociaal-politieke onrust. Een typerende mentaliteitsgeschiedenis die opent met de grootse uitvaart in 1927 van haar vader Marcel, de rijke, gerespecteerde bankier, en de tragische val van haar zevenjarige zoon Paul die daarbij verlamd raakt. Aan Madeleine nu de hachelijke taak, de durf ook, het familiale imperium te leiden, haar gehandicapte zoon veilig naar de toekomst te loodsen en op te boksen tegen de masculiene, misogyne cultuur. De lezer is getuige van de route van haar emancipatie, van vallen, opstaan en terugvechten, een ondermijnend, riskant struikelpad, maar waar ook inspirerende troost en steun haar deel zijn. De schrijver weet tegen de achtergrond van dat kwetsbare Europa het verhaal invoelend uit te bouwen tot een pakkende, gelaagde familiesaga. Verberg tekst