Nostalgie of een late midlifecrisis? Het zou kunnen, maar wellicht heeft Roddy Doyles heropvoeren van Jimmy Rabbitte meer te maken met de staat waarin zijn land de voorbije jaren verkeerde en die hem herinnerde aan de barre jaren tachtig, toen werkloosheid en uitzichtloosheid schering en inslag waren. Het begon allemaal met het voetbal, lezen we in De Guts & de Glorie, het WK van 1990 in Italië, waar Ierland onverhoopt de kwartfinale bereikte, en van dan af ging het alleen nog maar steil omhoog. Tot de crisis van 2008, en "nu zijn we dezelfde waardeloze eikels als daarvoor".

Sinds 1987 is er heel wat veranderd voor Jimmy. De Commitments, de band waarvan hij de manager was, is voorgoed uit elkaar gegaan, maar hij is wel in de muziekbusiness gebleven. Hij richtte de site kelticpunk.com op, van waaruit hij vergeten bands weer in de aandacht bracht, hun muziek verkocht en zelfs festivals organiseerde, en op het hoogtepunt van zijn succes verkocht hij driekwart van zijn zaak aan een partner. Ook privé is het hem voor de wind gegaan, met zijn vrouw Aoife en hun vier kinderen, ook al noemen ze zijn site rukmuziek.com. Alleen zijn gezondheid wil niet mee, en het is zo dat het boek begint: met de bekentenis aan zijn vader dat hij darmkanker heeft.

De manier waarop Jimmy omgaat met zijn ziekte vormt slechts één verhaallijn in de roman. Tegenover deze tragiek zet Doyle Jimmy's kolderieke plan om een succes-cd uit te brengen. In 2012 zal er in Dublin een Internationaal Eucharistisch Congres georganiseerd worden, voor het eerst in tachtig jaar, en dat bracht toen miljoenen mensen op de been. Stel dat dit weer zo is, en slechts een fractie van hen is bereid een cd te kopen met muziek uit dat glorieuze jaar 1932, dan is zijn door klantenverlies geplaagde site gered.

Net als met The Commitments indertijd heeft Doyle een feelgoodroman willen schrijven. Alleen voelden we ons na het beëindigen ervan helemaal niet zo goed, want een even groot succes kun je De Guts & de Glorie niet noemen. De strakke, dwingende structuur van zijn vroegere boek is moeten wijken voor een wijdlopig, langdradig verhaal dat met haken en ogen aan elkaar hangt.

Jimmy's overspel met het vroegere bandlid Imelda leidt tot weinig spanning, net zo min als het nieuws dat Les, de broer die hij in vijfentwintig jaar niet gezien heeft, ook darmkanker heeft gehad, en hij Jimmy op de hoogte had kunnen brengen zodat deze zich op tijd had kunnen laten onderzoeken. Het zijn subplots die vallen als kasseistenen, of die achterblijven als vergeten koffers in een toeristenhotel. Waar Doyles boek, dat bijna louter uit ultrakorte dialogen bestaat, nog het meest op lijkt, is een busreis 'See Europe in Ten Days', waarbij je achterblijft met het gevoel dat alles aan je is voorbijgeflitst zonder dat je ooit iets hebt ervaren.

Roddy Doyle, De Guts & de Glorie, Nijgh & Van Ditmar, 368 p., 19,95 euro.

Vertaling: René van Veen.

MARNIX VERPLANCKE ■

Verberg tekst

De 47-jarige Jimmy Rabbitte heeft een lieve vrouw, vier levendige kinderen en een goede baan, maar zijn wereld stort bijna in wanneer hij hoort dat hij darmkanker heeft. Met een gezonde dosis zwarte humor begint hij aan de behandeling (operatie plus chemokuur), maar de lijdensweg heeft ook een vrolijker kant: de gezinsband wordt sterker, hij gaat weer een instrument bespelen, hij ontmoet vrienden van vroeger (soms ook ziek) en hij zet zelfs een commercieel en artistiek succesvol project op rondom de punkbandjes uit zijn jeugd. Grofgebekt, ruimhartig, sentimenteel, grappig en muzikaal – alle cliché's die je over Ieren zou kunnen verzinnen komen in de figuur van Jimmy samen, maar omdat de auteur zo geweldig schrijft komen alle personages glansrijk tot leven zonder dat er ergens aan touwtjes lijkt te worden getrokken. Een lach en een traan, maar vooral een warmbloedig portret van een levend mens. De meeste personages kwamen ook al voor in Doyle's succesvolle debuutroman 'The Commitments', maar déze roman kan zeer goed los daarvan worden gelezen. Uitstekende vertaling. Vrij kleine druk. Verberg tekst