Als je kijkt naar recente hypes in de thrillerwereld, dan kun je niet om vier namen heen: Dan Brown met De Da Vinci code, Stieg Larsson met de Millennium-trilogie, S.J. Watson met Voor ik ga slapen en recent Gillian Flynn met Gone girl. Watsons debuut, over een vrouw met geheugenverlies die allerlei onfrisse zaken over haar leven ontdekt, werd ruim veertig miljoen keer verkocht in meer dan dertig talen. Nicole Kidman en Colin Firth mochten de hoofdrol spelen in de verfilming ervan die echter nog altijd niet in onze bioscopen is geraakt.

Op de dag dat zijn tweede thriller in Engeland massaal in de etalages van de grote boekenwinkels ligt, ontmoet ik Steve 'S.J.' Watson (43) in een restaurant in de Londense City, vlak bij de wolkenkrabbers van het financiële district waar goedgeklede heren en dames bij een volstrekt caloriecorrecte lunch over geld en aanverwante onderwerpen praten. Hij zit boven in een apart kamertje en de dame van de uitgeverij stelt me gerust dat hij geen kapsones heeft gekregen door het massale succes van zijn debuut. Dat blijkt inderdaad. Watson, die ooit fysica studeerde, vele jaren aan de slag was als audioloog en vooral werkte met kinderen met gehoorproblemen, is vriendelijk en beantwoordt alle vragen met een oprechte interesse. We praten eerst over de achtergrond voorTweede leven, de donkere wereld van de dating- en sekssites op het internet.

'En nu wil je natuurlijk meteen weten of ik die sites ook bezocht heb. Alles voor de research natuurlijk. Wat mij fascineerde is hoezeer mensen zich op zulke sites maar ook via blogs en andere kanalen blootgeven, en dat is geen flauwe woordspeling. Mensen zwieren al hun ervaringen, ideeën en meningen zomaar op het internet. Ik kan mij niet van de indruk ontdoen dat de meesten via al die digitale kanalen een betere versie van zichzelf presenteren. Sommigen fabuleren zelfs een heel nieuw leven bij elkaar, tot en met een valse foto. Er wordt nergens zoveel gelogen als op de sociale media. Toen ik daarover nadacht kwam het idee bij mij op dat sommige lezers van dergelijke blogs of Facebookpagina's een ongezonde obsessie zouden kunnen ontwikkelen voor de auteur ervan.'

'Het internetleven lijkt voor velen belangrijker geworden dan het echte leven. Hoe waarachtig zijn de profielen die we te lezen krijgen? Dan heb ik het nog niet over de vele ranzige datingwebsites die je vindt. Voor een thrillerauteur is dit een goudmijn. Maar het personage Julia, die op die gore sites op zoek gaat naar de moordenaar van haar zus, kwam echt tot leven toen ik over verslaving begon na te denken. Een goede vriend van mij vertelde me dat verslaving een heel geduldige ziekte is. Toen rijpte de idee dat Julia ooit verslaafd moest zijn geweest, aan alcohol in haar geval, maar dat leven achter zich had gelaten. Ze leidt nu een heel braaf en burgerlijk bestaan met man en kind. Toch is er nog die nostalgie naar dat wilde en gevaarlijke leven van toen ze zich van God noch gebod iets aantrok. Het boek gaat in essentie over iemand die denkt dat ze haar leven onder controle heeft. Zij denkt dat zij alles begrijpt wat er gaande is, terwijl dat natuurlijk niet is. Maar vooral, ze denkt dat ze zichzelf kent, maar dat is ook niet helemaal waar.'

Hoe gevaarlijk is het internet?

'Het internet zorgt ervoor dat je verleden altijd heden blijft. Alles wat je ooit op internet hebt gezwierd maar wat al lang door miljoenen anderen tweets is verdrongen, is toch nog aanwezig. Vroeger kon je je verleden voorgoed achter je laten. Het internet slaat alles op. En soms haalt het verleden je in. Een ander gevaar, dat ontdekt Julia ook, is dat de grens tussen waarheid en fictie op het internet heel snel vervaagt. Op het internet zijn wij allemaal schrijvers omdat we allemaal fabuleren en fictionele elementen toevoegen aan wat we willen vertellen. We poetsen ons meestal brave en saaie het leven op, of we verzwijgen dingen en soms verzinnen we gewoon een nieuwe persoonlijkheid. Op het internet kun je bepaalde aspecten van jezelf zo vergroten of negeren dat niet alleen de andere gaat geloven dat jij zo echt bent maar dat je dat ook zelf gaat geloven. Op het internet is de waarheid vaak ver zoek. Het internet maakt leugenaars van ons allemaal. Zo dromen velen een prachtig, spannend, geil leven bij elkaar. Kies zelf het adjectief.'

In uw beide boeken vertellen jonge vrouwen het verhaal vanuit hun perspectief.

'Wat nog maar eens bewijst dat ook mannen over vrouwen kunnen schrijven. Serieus, een doordachte keuze was dat niet maar toen ik de verhalen bedacht, kwamen eerder dan mannen deze vrouwen opzetten. Noem mij een feminist. Een mannelijke verteller zou in beide gevallen een heel ander boek opgeleverd hebben. Ik heb weleens gegrapt dat als ik een man had gekozen als hoofdfiguur in Voor ik ga slapen ik nooit enige spanning in het boek zou hebben gekregen. Hij zou zijn lot makkelijker aanvaard hebben. De vrouw in het verhaal doet dat niet.'

Hoe kijkt u na drie jaar terug op het fenomenale succes van uw debuut?

'Weet je wat raar is? Toen ik hoorde dat het boek gepubliceerd zou worden zei ik tegen mijn vrouw half grappend hoe wonderbaarlijk het zou zijn als dit gigantisch zou verkopen en zou uitkomen in tientallen landen, en dat Hollywood er een film van zou maken met grote sterren in de hoofdrol. Nooit had ik gedacht dat zoiets in de verste verte zou gebeuren. Zoiets gebeurt immers haast nooit, en zeker niet met mij, een hulpverlener in de ziekenzorg.'

'Sommigen hebben geïnsinueerd dat het boek een succes werd dankzij een grote promotiecampagne. Dat is niet waar. Ik deed een paar interviews, niets meer. Trouwens, wie was ik op dat moment? Een nobele onbekende van wie de uitgeverij voorzichtig hoopte dat het boek dat hij geschreven had, enige duizenden exemplaren zou verkopen. Waar ik vooral dankbaar voor ben is dat Voor ik ga slapen, hoewel het meestal goede recensies kreeg, zichzelf verkocht heeft. Het is een succes geworden door de mond-tot-mondreclame van de lezers. Je mag nog zoveel posters ophangen of interviews geven, en de recensenten mogen nog alle loftrompetten bovenhalen, de meeste mensen zullen pas een boek kopen wanneer iemand uit hun omgeving zegt dat ze enorm van dat boek genoten hebben.'

Zo ongeveer iedereen die 'Voor ik ga slapen' las vond het een sterk verhaal, en niet alleen de klassieke thrillerfans.

'Ik ben heel blij dat niet alleen thrillerfans het boek ontdekten.Voor ik ga slapen is ook geen klassieke thriller. Mijn boeken worden nu "domestic noir" genoemd. Dat betekent dat ik in essentie over alledaagse mensen schrijf. Mijn boeken gaan over mensen in herkenbare relaties en met herkenbare emoties, geen psychopaten die hun slachtoffers in mootjes hakken of superbreinen die wereldwijde complotten moeten ontrafelen. Een hele sterke emotie die mensen bij een boek of een film overstag doet gaan is: dit zou mij ook kunnen overkomen. Of: wat zou ik doen in een dergelijke situatie?'

'Ik waardeer Dan Brown of Stieg Larsson maar hun boeken staan net iets verder van het gewone leven af. Daarom is Gillian Flynns boek ook zo'n succes, want dat gaat in essentie ook over een huwelijk dat goed fout zit.'

In hoeverre zit u na het succes van uw debuut in een tweede leven?

'Ik kan niet ontkennen dat mijn leven enorm veranderd is. Ik ben geen man meer met een klassieke job die zich moet verantwoorden bij een baas. Ik weet dat dit erg melig klinkt, maar ik heb nog steeds dezelfde vrienden met wie ik nog altijd in dezelfde pubs pinten ga pakken. Ik ben blij dat het succes pas kwam toen ik bijna veertig was. Ik heb mezelf sindsdien niet opgezadeld met een drugsverslaving en ik rij geen Ferrari's in de vernieling.'

'Het is prettig dat ik kan doen wat ik graag doe en dat ik niet moet wakker liggen van waar het geld voor de volgende afbetaling van het huis vandaan zal komen.'

Hoe groot was de druk voor dit boek? 'Tweede leven' zal door velen wellicht bekeken worden als het moeilijke tweede boek.

'Er is druk, dat zal ik niet ontkennen. Niemand zat te wachten op Voor ik ga slapen. Nu zitten wel veertig uitgevers overal in de wereld op dit boek te wachten en zijn critici en hopelijk vooral de lezers nieuwsgierig naar dit boek. Vooral die laatste groep wil ik niet ontgoochelen, alhoewel er natuurlijk stemmen zullen opgaan dat Tweede leven toch geen Voor ik ga slapen is. Net zoals elke andere schrijver wil ik vooral beter worden.'

'Ik hoop alleen dat iedereen het boek een eerlijke kans willen geven. Ik besef ten volle dat ik het verkoopsucces vanVoor ik ga slapen wellicht niet haal, en dat ook nooit meer zal doen. Misschien zal ik wel een one hit wonder blijven. Dat is niet erg. Ik zal altijd dankbaar zijn voor wat me overkomen is.'

John Vervoort ■

Verberg tekst

De Londense Julia reist naar Parijs om meer te weten te komen over de moord op haar zeven jaar jongere zusje Kate. Daar ontmoet ze Kate's vriendin en kamergenote Anna die Julia vertelt dat Kate mannen ontmoette via internet. Julia komt achter Kate's schuilnaam en wachtwoord en in de hoop de dader te vinden doet ze zich voor als haar zus. Als ze contact krijgt met een aantrekkelijke man die ze in een hotel ontmoet, raakt Julia verwikkelt in een verhouding die haar huwelijk, de geadopteerde zoon van haar zus en haar eigen leven in gevaar brengt. Julia vertelt haar verhaal in de tegenwoordige tijd en na een rustig eerste deel met een aantal flash backs waarin haar verleden vorm krijgt, neemt de spanning elk volgend deel toe en de plotwendingen blijven tot in het laatste, vierde deel verrassen. De auteur van het succesvolle en in vele talen vertaalde (en verfilmde) debuut 'Voor ik ga slapen' weet door zijn eenvoudige en toegankelijke stijl de gedachtegang van een vrouw, verstrikt in het dilemma van een stabiel huwelijk en spannend overspel, overtuigend weer te geven. Verberg tekst