Toen in november '89 de Berlijnse Muur viel, veroorzaakte dat niet alleen een politieke en sociale revolutie in Europa, maar ook een literaire. Voor schrijvers van spionageromans begon er een nieuw tijdperk. Veel auteurs van spannende boeken haalden tot dat moment hun inspiratie uit de Koude Oorlog. Hier en daar werd zelfs geopperd dat de spionageroman ten dode was opgeschreven. Dat bleek buiten de werkelijkheid gerekend. Al vlug werd er een nieuwe vijand gevonden: het internationale terrorisme. Tientallen boeken zijn er het voorbije decennium verschenen waarin schimmige maar gevaarlijke extremistische groeperingen in naam van hun geloof of overtuiging terreur zaaien. Het leek een onuitputtelijk idee dat vele schrijvers inspireerde.

En toen stortten de torens van het WTC in en werd een hele vleugel van het Pentagon vernield. De werkelijkheid had de fictie ingehaald. Wat de plot van een spannende roman had kunnen zijn, bleek plots ook in het echte leven mogelijk. Ik voorspel dat de thrillerauteur het in de volgende maanden en jaren heel moeilijk gaat krijgen. Want wat kan een auteur die het moet hebben van wereldwijde complotten nog verzinnen? De Everest afplatten in naam van de Tibetaanse vrijheidsstrijd? Het Amazonewoud platbranden? Plots worden de mafste scenario's een stuk geloofwaardiger.

Ook de plot van Djinn, de nieuwe thriller van Bob van Laerhoven, blijkt opeens niet meer zo gek. Enkele leden van de Algerijnse GIA gijzelen de kleuters van een Vlaams schooltje en ontvoeren een Belgische prins (die verdacht veel op Laurent lijkt) om de vrijheid te eisen van strijdmakkers die in Belgische gevangenissen zitten.

Djinn is de derde thriller in een reeks rond speurders Samantha (Sammy) Duchène en Peter Declerq. En het is Van Learhovens beste tot nu toe, vooral omdat de personages echt tot leven komen. Zowel Duchène als Declerq slepen een getroebleerd verleden mee dat hun denken en doen in hoge mate bepaalt. Ooit werkten ze samen in Zuid-Afrika (zie de vorige thrillers Dubbelspoor en Mosk ). Dat heeft nogal wat sporen nagelaten. Zo werd Duchène, een inspecteur van de Brusselse gerechtelijke politie, in Zuid-Afrika op klaarlichte dag verkracht en is de Zuid-Afrikaanse halfbloed Declerq naar Brussel gekomen om in het reine te komen met zijn verleden. Dat verleden wordt overschaduwd door de gewelddadige dood van zijn vader en een aantal geliefden. Officieel is Declerq geen inspecteur meer en is hij naar België afgereisd om een doctoraalscriptie te maken met als titel: ,,Onveiligheidsgevoelens in België: theorie en praktijk.'' Maar hij is vooral naar de Belgische hoofdstad afgezakt omwille van Sammy. In Zuid-Afrika hadden zij een passionele verhouding.

Vooral de eerste helft van het boek, waarin van Laerhoven de verschillende verhaallijnen uitzet, is boeiend. In korte en strak geschreven hoofdstukken beschrijft hij niet alleen de plannen van de GIA-terroristen, ook voert hij de djinn op, een haast mythische wraakengel die zich op een gruwelijke manier wreekt op zondaars die de misdaad ,,in hun lijf en leden dragen''. De djinn heeft het vooral op vooraanstaande burgers gemunt: een bankdirecteur, een vakbondsman met een hoge functie, een generaal.

De plot in Djinn gaat niet alleen over de terroristische acties van de GIA-getrouwen en de wraak van de djinn, Van Laerhoven heeft zijn inspiratie ook gehaald uit de onsmakelijkste hoofdstukken uit het recente Belgische verleden. Zo duikt zijn eigen versie van de roze balletten op, en een schimmige organisatie die de International Christian Control Group heet en een Westers antwoord wil zijn op de GIA en Hamas. Een mooie en verrassende rol is weggelegd voor Apla, een luxeprostituee die nogal wat indruk maakt op Peter Declerq en die ook banden heeft met de GIA. In zijn gewone romans durft Van Laerhoven wel eens te chargeren, waardoor hij stilistisch soms zwaar uit de bocht gaat. In dit boek houdt hij zijn stilistisch machismo goed onder controle.

"Ik vind het allemaal erg griezelig. In Djinn beschrijf ik onder andere hoe een islamitisch zelfmoordcommando een kleuterschooltje naar de vernieling helpt. Als ik de beelden van de aanslagen in de VS zie, besef ik dat die waanzin werkelijkheid is geworden. De dichter is een ziener, zeggen ze, maar in dit geval had ik het liever anders gezien."

Dat zegt ons de Vlaamse auteur Bob Van Laerhoven bij de publicatie van zijn nieuwe thriller Djinn waarin de islam een belangrijke rol speelt . Van Laerhoven bezocht al tal van islamitische landen. Hij is net terug van Quatar waar in november de top van de Wereldgezondheidsorganisatie plaatsheeft. Van Laerhoven beschrijft een wereld waar de tradities van de bedoeïenencultuur en de islamitische wet in botsing komen met de groeiende invloed van het westen.

Geen genade

Tussen mens en engel in schiep Allah de djinn. De djinn is nu eens goed-, dan weer kwaadaardig. De djinn voelt geen emotie, geen passie. Hij moordt langzaam en gruwelijk. Genade kent hij niet. Want de djinn handelt in de naam van Allah. Al wie Hem misnoegt, moet gestraft worden, liefst op de wijze waarop de koran het voorschrijft. En dus hakt en snijdt en brandt de djinn met de koran onder de arm in de naakte lichamen van de zondaars. Zijn commentaar duldt weinig tegenspraak.

Bob Van Laerhoven in Djinn: "Zij die zich misdragen in lijf en leden, zullen vuur in hun ingewanden slikken."

Mannen met macht zijn gewaarschuwd, want zij zijn het die in Djinn ten prooi vallen aan zijn straffen.

Bob Van Laerhoven: " Ik verafschuw uiteraard alle extremistische groeperingen, maar ik heb bewondering voor de islamitische cultuur. De islam is enorm verscheiden, hun cultuur erg rijk. Wij associëren de islam tegenwoordig met geweld. De hele cultuur wordt over dezelfde kam geschoren. Ik had zin om er iets zinnigs over te schrijven. Ik dacht dat ik dat het best kon doen door het in te bedden in een spannend verhaal. Dat is Djinn geworden."