Tegen de achtergrond van de (voor)oorlogse Leidse jaren en het naoorlogse Nederlands-Indië vertelt Wolkers de dramatische liefdesgeschiedenis tussen de ikfiguur Griffioen en Lien, een katholiek meisje van de huishoudschool. Eerst verliest hij zijn geliefde aan haar kleinburgerlijke vader. Later, in Nederlands-Indië, worden ze terug herenigd, maar Lien is ondertussen wel ongelukkig getrouwd met Griffioens impotente overste, dé vertegenwoordiger bij uitstek van de verachte Nederlandse koloniale politiek. Het verhaal eindigt enigszins voorspelbaar in een tragische apocalyps van moord en doodslag.

In zijn typische plastische stijl, gebald en krachtig, rekent Wolkers af met het gereformeerde milieu, het kapitalisme en het kolonialisme. De hartstocht en passie van het hoofdpersonage gaan voortdurend het gevecht aan met de heersende en verstikkende waarden van het thuisfront. In zijn pogingen om zich los te rukken van die wurgende atmosfeer zoekt Griffioen heil in erotische bevrijding (Lien en Inti, een plaatselijke Indonesische schone) en artistieke ontplooiing (schrijven en schilderen). In die zin is het boek de verbeelding van het failliet van een periode uit de Nederlandse geschiedenis, gezien door de ogen van een verliefde kunstenaar. De ikfiguur is een geboren non-conformist, maar zeker geen defaitist. Hij gelooft in de allesoverheersende liefde (iets wat toch in contrast staat met het meeste van Wolkers' vroegere werk).

De thematiek uit dat vroegere werk, zoals leven/dood, seksualiteit, creativiteit en isolement, en hun onderlinge verband, komt ook in De walgvogel aan bod, maar wordt hier tegenover een ruimere maatschappelijke context geplaatst. De roman speelt zich voor een groot deel af in het toenmalige politieke kruitvat Nederlands-Indië. Op die manier is dit werk minder autobiografisch dan wat we van Wolkers gewoon waren.

Wolkers is een rasverteller; zo is het eerste hoofdstuk een bijzonder krachtige en spuwende uitval tegen het eertijds politieke bewind, geschreven in een geslaagde 'Multatuli meets Céline-stijl'. Je wordt 400 bladzijden lang meegesleurd en gebanjerd langs gespierde zinnen en aangrijpende spiegelingen. Het is overtuigend maar het geheel blijft -- ondanks de soms prachtige symboliek en schilderachtige beelden -- te dikwijls steken in ruwe schetsen en zwart-wittekeningen.

De walgvogel weet na 26 jaar nog steeds te bekoren dankzij zijn beeldrijke evocaties van het Indonesische landschap, zijn excellente vertelkracht en zijn soms cynische, soms grappige, soms tedere passages. [Jan Bettens] Hide text

Een van de belangrijkste romans van Wolkers. Het eerste gedeelte van het verhaal speelt zich af in Nederland, grotendeels tijdens de Tweede Wereldoorlog, terwijl het tweede deel in het Nederlands-Indië van na deze oorlog speelt. Rode draad is de liefde van de hoofdfiguur voor een meisje, Lien. Veel elementen uit vroeger werk van Wolkers (de hoofdpersoon is schilder, de tors, de Spin, de autoritaire vader, de communistische buurman etc.) keren in dit boek terug. Enkele toevalligheden en onwaarschijnlijkheden doen afbreuk aan het verhaal. De beschrijvingen van situaties getuigen niet altijd van fijnzinnigheid, maar de ontroering zal het bij de meeste lezers waarschijnlijk bijna altijd winnen van de mogelijke verontwaardiging hierover. De stijl is, als in vele van Wolkers' romans, erg meeslepend (korte, vaak eenvoudige zinnen) en het boek boeit mede hierdoor van begin tot eind. Deeltje uit de reeks 'Rainbow Essentials': goedkope gebonden heruitgaven op pocketformaat van 20e-eeuwse literaire klassieken. Kleine druk, krappe marge. Hide text