De tijden zijn bar, zo bar dat sommigen het bloed van hun baby aan de bloedbank verkopen voor wat cash. Stan en Charmaine leven in hun auto, hun enige bezit. 's Nachts vrezen ze de plunderaars die overal rondhangen. Tijdens de crisis, die Atwood niet nader specificeert, verloor Stan zijn baan en het jonge echtpaar diende zijn huis te verkopen. 'Hun auto vormde de enige barrière tussen hun en verkrachting door een bende', schrijft Atwood in het begin van Als laatste het hart.

Charmaine heeft een luizenbaantje in een bar zodat ze niet omkomen van de honger. Dan doet er zich een kans voor: wanneer de twee deelnemen aan het Positron Project hoeven ze zich nooit meer zorgen te maken over geld of geweld.

Voor internetboekhandel Amazon schreef Atwood een reeks verhalen. Veel actie, een vleugje dystopie en een knipoog naar het noirgenre, daar draaide het om. De reeks was lichter dan Atwoods toekomstromans Het verhaal van de dienstmaagd, Oryx en Crake enHet jaar van de vloed. De Canadese breide er nog een paar afleveringen aan tot ze een nieuwe roman had.

Platinum Plus

Dit is het idee achter het Positron Project: geen van de inwoners is werkloos want allemaal nemen ze deel aan een beurtrolsysteem. Op een maand als werknemer volgt een maand als gevangene en zo gaat het altijd maar door. De werknemers zorgen voor de gevangenen en ze doen dat met zorg, want volgende maand draaien de rollen om en ze willen geen wraakzuchtige bewaker of kok. Natuurlijk gebeurt er meer achter de schermen, er is sprake van een slechterik die geld wil verdienen met organenhandel en geavanceerde seksrobots. Atwood laat vallen dat de Belgen dol zijn op de robots en dat er een Platinum Plus-model verkrijgbaar is met een hartslag en een adem.

Als laatste het hart is in veel opzichten een typische Atwood: de nieuwe wereld wordt in veel details beschreven; er zit ironie in het boek, maatschappelijk engagement. De toon is erg luchtig, soms flauw-komisch. De personages zijn pionnen op het schaakbord van de schrijfster. Dit boek moet het hebben van veel verhaalwendingen, Charmaine en Stan hebben geen diepgang.

Atwood knipoogt naar Shakespeares Midzomernachtsdroom en verder doet dit boek denken aan Soylent Green, de scifiklassieker waarin lijken in de voedselproductie terechtkomen.

Hier en daar merk je aan de bruuske overgangen dat de episodes aan elkaar zijn geplakt. Bovendien is dit boek bevolkt met zeepbelpersonages; het kan de lezer weinig schelen of ze knappen.

MARGARET ATWOOD

Als laatste het hart.

Prometheus, 320 blz., 24,95 euro. Oorspronkelijke titel: 'The heart goes last'.

Verschijnt op 20 oktober

De auteur: grande dame van de Canadese literatuur.

Het boek: een nieuwe wereld in barre tijden.

ONS OORDEEL: plakwerk dat diepgang mist.

Kathy Mathys ■

Hide text

Deze dystopische roman (over een denkbeeldige, akelige samenleving) groeide uit de serie korte verhalen die Atwood (1939 en een van Canada's belangrijkste auteurs) voor de reeks Kindle singles van Amazon schreef. Net als in ‘Oryx en Crake’ (2003)* ziet de nabije toekomst er weinig verfrissend uit: de economische crisis slaat onverbiddelijk toe, het jonge paar Stan en Charmaine verliezen baan en huis. Ze leven in hun auto, belaagd door nachtelijke plunderaars. Tot ze deelnemen aan het Positron Project, waarin mensen in een beurtrol een maand in een comfortabel huis en een maand in de gevangenis doorbrengen. Vergeleken bij Atwoods bejubelde dystopische roman ‘Het verhaal van de dienstmaagd’ (1987) is dit boek minder krachtig opgebouwd, komen de personages minder tot leven en klinken sommige grapjes zoutlozer. Maar het blijft een toegankelijke, vlot geschreven, bij momenten scherp ironische toekomstroman over de maakbaarheid van het menselijk geluk.