Patricia de Martelaere geniet reeds geruime tijd terecht faam als een van de meest originele filosofen in het Nederlandse taalgebied. Steeds weer slaagt zij erin om met haar creatieve opstellen de lezer, zowel de geïnteresseerde amateur als de deskundige collega's te verrassen en te verwonderen dient het nog gezegd, essentiële ervaringen vanuit een wijsgerig perspectief --, niet het minst door de beeldrijke, haast poëtische stijl van haar schriftuur. In vergelijking met dat filosofische succes bekleedt het literaire oeuvre van De Martelaere een enigszins marginalere positie. Hoezeer die literaire activiteit wezenlijk verweven blijft met de filosofische interesse van de auteur mag evenwel blijken uit de zopas verschenen dichtbundel waarmee De Martelaere, na haar romans, debuteert als dichter. Hoewel, in het colofon neemt de auteur zelf expliciet afstand van die prestigieuze karakterisering door te stellen: "Deze bundel is niet bedoeld als een debuut in de dichtkunst, maar als een volstrekt eenmalige gelegenheidsbundel". Daarmee is inderdaad, lijkt mij, het essentiële van deze bundeling gezegd, zij het dat dit boek zich aandient als een waardevolle poëziebundel in het fonds van een gerespecteerde uitgeverij. Blijkens de inhoudstafel bestaat de eerste helft van Niets dat zegt uit jeugdwerk, dat als het ware de start van een carrière markeert. De tweede helft bevat dan het recentere werk, dat blijkbaar volgt op een lange periode van poëtische stilte. Die halfslachtigheid is overigens ook kenmerkend voor de geselecteerde verzen, die zowel qua toon als kwalitatief erg wisselend zijn. Af en toe slaagt De Martelaere erin om aan haar taal een poëtische meerwaarde te geven, maar over het algemeen blijft dit toch een lyriek die het hoofdzakelijk van de existentiële thematiek moet hebben, die vooral appeleert aan persoonlijke ervaringen en gevoelens. Daarmee is uiteraard niets mis, maar belangwekkende poëzie verseist toch een intensere taal- en vormbeheersing; dat komt vooral schrijnend tot uiting in de zwakke Engelstalige gedichten, die nauwelijks meer zijn dan (ongetwijfeld oprecht bedoelde) intimistische cliché's. Dat De Martelaere kan denken en evoceren komt bijwijlen aan bod in pregnante formuleringen, maar als 'literair' werkstuk stelt deze poëzie toch teleur. Verdienstelijk, dat wel, maar van De Martelaere had ik toch aanzienlijk meer verwacht, ook als zijn dit misschien 'gelegenheidsgedichten' zonder meer. [Dirk De Geest] Hide text

De Vlaamse filosofe Patricia de Martelaere (1957) is vooral bekend geworden met essaybundels als 'Een verlangen naar ontroostbaarheid'. Ze publiceert echter ook romans en gedichten. Deze bundel bevat een selectie van gedichten voor diverse gelegenheden geschreven in de periode 1980 tot 1997. De meeste zijn in de jaren '80 ontstaan. De gedichten hebben een vrije vorm; ze zijn met elkaar verbonden door het thema van de tegenstelling en de verzoening. Duidelijk gecontrasteerd zijn zien en denken, muziek en literatuur, liefde en haat, lichaam en geest, taal en voelen. Soms herkenbaar verwant aan het filosofisch werk van de schrijfster. Een mooie gelegenheid om haar denkbeelden ook langs deze onconventionele weg te leren kennen. De gedichten drukken iets uit wat via haar filosofisch werk nooit zo op deze manier aan de orde gesteld had kunnen worden. De schrijfster noemt de bundel overigens geen poëziedebuut, maar een eenmalige bundeling.