Wie een feestmaal bereidt voor een groep weet hoe slopend de voorbereiding, uitvoering en nasleep daarvan is. Keukenarbeid put uit, ook wanneer je, zoals dat kan gaan in een restaurant, steeds dezelfde deeltaak uitvoert. Schrammen, brandwonden, blauwe plekken: het zijn slechts enkele van de blessures waarmee de 22-jarige Tess, assistent-kelner in een New Yorks restaurant, kampt. In Stephanie Danlers debuutroman Zoetbitter krijgen we het klassieke verhaal van een onschuldig meisje dat geleidelijk aan eelt op de ziel krijgt en het hart leert af te schermen van de grote, boze wereld. Tess komt uit een gehucht dat niet eens op een landkaart terug te vinden is. Alles in New York is schitterend en nieuw voor haar, van de wasserettes vol Koreaanse vrouwen tot de stalen smaak van de winterlucht. Er zijn eindeloos veel verhalen over nieuwkomers in New York en toch zorgt de debutante voor een verrassende leeservaring. Danler serveert de emoties messcherp, zonder vertoon.

Tess raakt verwikkeld in een driehoeksverhouding met twee anciens in het restaurant, een gegeven dat al net zo weinig origineel is als dat van de nieuwkomer. Ook dat brengt de schrijfster tot een goed eind. Ze is bedreven in details, of het nu gaat om de beschrijving van de keukenpraktijken of de liefde. Danler raffelt haar verhaal niet af. Ze last essayistische passages in over smaakbeleving, net zoals de Koreaanse Jo Kyung-Ran dat deed in haar roman Tong. Daardoor krijg de tekst een boeiend ritme.

Over haar collega's vertelt Tess dat ze een 'bepaald spiergeheugen' gemeen hadden. Je krijgt een tastbaar beeld van hoe het is om te werken in de bediening. Het gezichtsvermogen van het hoofdpersonage wordt alerter, haar lichaam leert te anticiperen, te voorspellen wanneer er iemand opduikt in haar blinde hoek. Voor de gast mag een tafel met linnen en blinkend bestek er dan uitzien als de hemel op aarde, obers voeren een constant gevecht tegen de entropie. Als je niet in staat bent een 'bepaald soort ellende' te verdragen, dan haak je snel af, meent Tess.

Vertaald door Gerda Baardman en Theo Shoemaker. Prometheus, 350 blz., 19,95 € (e-boek 11,99 €). Oorspronkelijke titel: 'Sweetbitter'.

Hide text

Tess, 22 jaar, komt naar New York in de zomerhitte van 2006, op weg naar vergetelheid en op zoek naar hoe haar leven vanaf nu zal smaken. Vanuit Williamsburg NYC vindt ze aan de andere kant van de brug een baan bij een toprestaurant aan Union Square. Ze leert van alles over smaken, bedienen, mensen en zichzelf. Obsessief leert ze bij, ook in het omgaan en uitgaan met de collega’s en vooral met Jake, op wie ze verliefd wordt. En ook met Simone, een oudere collega. Die woont in East Village en heeft een bijzondere band met Jake. Tess moet uiteindelijk haar illusies over Jake opgeven. Ze neemt ontslag. Alle seizoenen zijn dan langsgekomen en ook allerlei smaken en ervaringen. Kan ze ook van de bittere genieten (cf. titel)? Nu moet Tess’ leven echt beginnen, zegt Simone. Dit is een debuut. Goed: levendige dialogen en observaties. Voedsel- en smaaksymboliek, New York als locatie werkt als een personage. Minder: thematiek (zoete bitterheid) wordt steeds aangeraakt, niet erg uitgediept. De auteur werkt zelf in een restaurant en heeft een MA in creative writing. Goed ontvangen door de lezers van goodreads.com. Hide text