,,Drie mannen toastten met Dom Perignon op de mogelijkheid om miljoenen mensen om te brengen.'' Zo begint Mosk van Bob van Laerhoven. Toch niet weer een thriller waarin een gigantisch complot van enkele megalomane maniakken moet bestreden worden, denk je meteen. Maar inderdaad, Mosk draait rond de diabolische plannen, codenaam Operatie Sweep, van een advocaat, een geheim agent en de Belgische minister van Defensie (zijn voornaam is Leo, rings a bell ?). Uit de openingsalinea's vernemen we nog dat een ultrarechtse organisatie, de International Christian Control Group, de strijd wil aanbinden met islamitische fundamentalistische groepen als Hamas en Gia, want de Control Group is ervan overtuigd dat er ,,in de 21ste eeuw een formidabele strijd tussen het christendom en de islam ging losbarsten.'' Gelukkig gooit Van Laerhoven het in de volgende hoofdstukken over een andere boeg: degelijke plot, strak geschreven. Tot je te lezen krijgt, zo ongeveer in het midden van het boek, hoe de drie hun plannen gerealiseerd willen zien. Dan breekt je klomp. Bob van Laerhoven (1953) is een literaire duizendpoot. Sinds hij in 1985 opvallend debuteerde met de roman Nachtspel , die nogal obsessioneel rond zelfbevlekking draaide, heeft hij vele romans, maar ook verhalenbundels, reisverhalen, filosofische beschouwingen, theater, dagboeken en talloze artikels geschreven. Maar echt doorgebroken is hij nooit. Even zag het er nochtans wel naar uit. Eind jaren tachtig vielen zijn romans Het lange afscheid en De stenen wachter op. Hij was zelfs te gast in het praatprogramma van Adriaan van Dis. In 1996 verscheen Koperen Gaby . Daarna ging hij zich steeds meer als Kuifje gedragen. Verslagen van zijn vele avontuurlijke reizen verschenen in diverse tijdschriften. Zo reisde hij meerdere keren naar de Balkan toen het daar serieus hommeles was en kon de Thaise seksindustrie op zijn interesse rekenen. Ook herinner ik mij een verslag over zijn ervaringen met de Viagra-pil.

Samen met VRT-radiojournalist Hugo Marynissen publiceerde hij vorig jaar zijn eerste thriller: Dubbelspoor , gesitueerd in Zuid-Afrika. Genre en land moeten Van Laerhoven bevallen zijn want ook Mosk speelt in Zuid-Afrika.

De honderd bladzijden die volgen op de proloog zijn sterk. Daarin wordt vooral de nasleep verteld van een uit de hand gelopen studentengrap. De dochter van de advocaat uit de proloog vertelt aan twee vrienden dat haar ultieme seksuele fantasie een verkrachting is. Die droom willen haar vrienden wel helpen realiseren. Het loopt op een originele maar nogal pijnlijke manier uit de hand. Een van de jongens wordt letterlijk opgeblazen. De vaders zorgen ervoor dat een onschuldige zwarte jongen de schuld krijgt. Hij komt in de beruchte gevangenis van Robbeneiland terecht. Wanneer hij zes jaar later vrijkomt, wil hij de grootste bendeleider van Kaapstad worden en is hij vastbesloten om wraak te nemen op de drie rijkeluiskinderen.

Peter Declercq, ook al de speurder van dienst in Dubbelspoor , komt terecht in een onontwarbaar kluwen, waarbij de wraak van de bendeleider en Operatie Sweep met elkaar verweven worden. Ook dat doet Van Laerhoven meer dan degelijk. Maar wanneer de uiteindelijke bedoeling van het complot duidelijk wordt, verliest het verhaal nogal wat van zijn geloofwaardigheid.

Toch is Mosk een onderhoudende thriller. Van Laerhoven verwijst bijvoorbeeld op een speels-ondeugende manier naar feiten die politiek, pers en publiek de laatste jaren nogal bezig hebben gehouden. Zo duiken plots Atoma-schriftjes op, inderdaad van een voormalige defensieminister, Leo Vinckeslag. Daarin staat niets minder dan dat België mee verantwoordelijk is voor de aanslag op president Habyarimana en dus ook voor de Ruandese genocide. De karikatuur van de voorzitter van de Christelijke Burger Partij is vermakelijk. Van Puyendonk is corrupt als de pest, seksueel gefrustreerd, machtsgeil en meedogenloos. Er wordt ook verwezen naar de moord op een belangrijke Waalse politicus die ,,Dieu le Père'' wordt genoemd.

Van Laerhoven is duidelijk voorgoed verliefd op Zuid-Afrika. Maar hij sluit zijn ogen niet voor de gigantische problemen van het land. Zuid-Afrika kampt met een nooit geziene criminaliteit, armoede, sloppenwijken, drugs, en natuurlijk het racisme en de grote kloof tussen blank en zwart. Ook de kleine kantjes van zijn hoofdpersonages beschrijft hij met zichtbaar genoegen. Alleen zijn belangrijkste plotwending, Operatie Sweep, is niet geloofwaardig. Bij nader inzien heeft zijn plot Operatie Sweep niet eens nodig.