Laten we toch de cijfers er maar even bij pakken, want die zijn nou eenmaal sensationeel: van de erotische trilogie Fifty Shades werden wereldwijd 150 miljoen exemplaren verkocht in 52 landen. Het eerste boek, Fifty Shades of Grey (2011), stond 133 weken aaneen in de New York Times-bestsellerlijst. Het verhaal over de bevallige studente Anastasia Steele die zich vrijwillig laat domineren, vastbinden en slaan door de steenrijke zakenman Christian Grey werd door veel vrouwen aangegrepen om het eindelijk eens te hebben over zaken als bondage, zweepjes en anal plugs. De mythe wil dat in de Fifty Shades-hoogtijdagen in ijzerhandels het ducttape alsmaar was uitverkocht. De schrijfster van het boek, de Britse E. L. James (1963), wordt gezien als pionier die taboes rond seksuele fantasieën van vrouwen doorbreekt en BDSM bespreekbaar maakt. Door Time Magazine werd ze uitgeroepen tot een van de invloedrijkste mensen ter wereld. En nu heeft ze een nieuw boek geschreven: De Mister.

De mister is Maxim Trevelyan, even knap en rijk als mister Grey, alleen is hij geen zakenman maar een aristocraat die niet hoeft te werken. Hij klust voor de sier bij als model/ dj/fotograaf - ideale baantjes om mooie vrouwen mee te veroveren en dat is dan ook wat hij voornamelijk doet. Tot hij een nieuwe werkster krijgt: de ingetogen Alessia Demachi die uit Albanië gevlucht is en hem verlegen fluisterend 'mister' noemt.

Afwisselend zitten we in zijn hoofd en het hare, en zo weten we meteen dat die twee smoor zijn, terwijl ze daar zelf nog achter moeten komen. En dat duurt lang. Heel lang. Eerst moeten ze elkaar ontzettend vaak en diep in de ogen kijken. Die van hem zijn: woest, doorborend, opvallend, smaragdgroen als een Albanees dennenbos, met de kleur van de lente. Die van haar: groot, donker, als van een geschrokken hinde, peilloos diep, vochtig, met de kleur van een goede espresso, waarin je zou kunnen verdrinken, omlijst door lange wimpers.

Was Fifty Shades op een bepaalde manier nog emanciperend (Vrouw, kom uit voor je seksuele wensen!), De Mister is ronduit seksistisch. Alessia is een naïef kindvrouwtje dat giechelt, haar gezicht in haar handen verstopt en dolblij in de branding springt ('De zee!'). Maxim is een rijke graaf die haar weleens even zal redden van mensensmokkelaars/een Albanese gangster/haar agressieve vader. Het feit dat Alessia virtuoos piano kan spelen en Maxim verslaat met schaken moet haar enigszins empoweren maar er valt niet op te boksen tegen de male gaze van deze mister. Wellustig kijkt hij toe hoe zijn blozende schoonmaakstertje met 'sensuele gratie' zijn overhemden strijkt en als zij 'trefzeker en elegant' boter op de gepofte aardappelen smeert krijgt hij een erectie. Het zou komisch zijn als het niet zo treurig was. Dat James in interviews vertelt dat ze de positie van kwetsbare vrouwen zoals Alessia (op de vlucht, zonder geld of papieren) juist aan de kaak heeft willen stellen, maakt het allemaal nog pijnlijker.

Er valt, naast de bedroevend reactionaire rolverdeling, nog van alles aan te merken op deze roman. De plot is saai, de mensensmokkelaars ten spijt. In geval van nood smijt Maxim er wat geld of personeel tegenaan en dan is alles in een oogwenk opgelost - zo is er natuurlijk geen lol aan. Ook de stijl van James is dubieus, met zinnen als: 'Deze glimlach zou de koudste harten kunnen doen smelten en vult het mijne van verrukking.' Geen greintje ironie. Maar niemand, ook de schrijfster zelf niet, claimt dat dit werk van hoog literair niveau is. Dit boek is geschreven ter vermaak. Om je op te winden. Er is maar één vraag die er echt toe doet: is het geil?

Na een eindeloos om-elkaar-heen-gedraai belanden Maxim en Alessia uiteindelijk in een villa aan de kust van Cornwall, waar ze strandwandelingen maken, kleiduiven schieten, badderen, dineren, pianospelen, schaken en, hè hè, neuken. Dat laatste moet wel voorzichtig want Alessia is uiteraard nog maagd - net zoals Anastasia dat was. Geen handboeien en spanking dit keer, maar romantisch verstrengelde vingers, tedere kussen op het voorhoofd en bijzonder veel gelijktijdige, naam-uitroepende-orgasmes. ''O, schatje, ik wil je zo graag.' Mijn lippen rusten tussen haar borsten. 'Ik brand al van verlangen naar je sinds ik je voor het eerst zag.''

We hebben het weleens beter gehad.

*

Prometheus; 480 pagina's; € 16,99.

Masquer le texte

De horizontale tango uitvoeren. Wie dat soort metaforen boeiende beeldspraak vindt om seks mee te beschrijven, zal genieten van E L James’ eerste boek dat zich niet in het ‘Vijftig tinten’-universum afspeelt. De Britse bestsellerschrijfster die wereldwijd de vraag naar zweepjes en tepelklemmen deed stijgen met haar erotische trilogie over de steenrijke zakenman Christian Grey en de 21-jarige studente Anastasia Steele, ruilt de sm-kelder in voor een kasteel in Cornwall, maar haar intens onnozele en achterhaalde visie op seksualiteit en man-vrouwverhoudingen blijft ongewijzigd. Haar onvermogen om geslachtsgemeenschap in spannende taal te gieten eveneens. Tenzij u wél graag leest over ‘prachtige, pruilende verleiding’, ‘neuk-me-, neuk-me-nu-blikken’ en opwinding die tegen de zwarte spijkerstof van broeken duwt. Haal het sadomasochisme uit ‘Vijftig tinten grijs’ en het skelet van een stationsromannetje blijft over. Dat door menig broodschrijver gegeselde geraamte kleedt James in ‘De Mister’ aan met een verhaal over een gegoede en atletisch gebouwde graaf die ‘blauwe ballen’ krijgt omdat zijn kruis telkens samentrekt wanneer hij zijn illegaal geïmporteerde kuisvrouw uit Albanië sensueel de strijk ziet doen. Niemand hoeft dus bang te zijn dat de schrijfster die haar carrière begon met online fanfictie samen met de bdsm ook de erotiek overboord heeft gegooid. Nee hoor, Lord Maxim Trevelyan staat doorgaans op met een pik die ‘klaarwakker en knetterhard’ is. Al in het eerste hoofdstuk legt hij vlot de weduwe van zijn recent overleden broer op haar rug. ‘In de kleine uurtjes van de nacht een gretige, aantrekkelijke vrouw neuken’ is namelijk zijn ‘lievelingshobby’. Dat wordt opnieuw gewoon kleiduifschieten wanneer hij verliefd wordt op Alessia Demachi, zijn door mensenhandelaren het land in gesmokkelde werkster. De op het nippertje aan gedwongen prostitutie ontsnapte jongedame is tot haar 23ste netjes maagd gebleven en het vooruitzicht haar bloemetje te plukken, wakkert in de aristocratische ?iere?uiter zowaar een verantwoordelijkheidsgevoel aan. Wanneer ze ’s nachts schreeuwend wakker wordt door nachtmerries over de sekshandelaren die haar bijna vermoordden, biedt hij beleefd zijn bed aan, houdt hij netjes zijn handen thuis en dénkt hij alleen maar dat hij haar liever ‘op een andere manier’ zou laten schreeuwen. De plot van ‘De Mister’ is bijna even fout als een sms van Bart De Pauw. Hoewel ze andermaal een zieke machtsrelatie verpakt als een kleffe romance, probeert James toch een seksboek voor #MeToo-tijden te schrijven. Het leidt tot paginalange vrijpartijen waarin om de twee regels gevraagd wordt of alle betrokkenen wel degelijk instemmen met alle handelingen. Die blijven hoe dan ook vrij zedig. In de ‘Vijftig tinten’-reeks wist de 56-jarige schrijfster haar uiterst traditionele opvattingen over romantiek, erotiek en genderidentiteiten nog te verstoppen onder een portie kinky seks, maar nu de handboeien al in hoofdstuk drie definitief in het nachtkastje verdwijnen, resteren enkel nog de stoere jonkheer met ‘smaragdgroene ogen’ en de onschuldige deerne met haren die ruiken naar lavendel en rozen, en irissen in de kleur ‘van de allerdonkerste, allerzinnelijkste espresso.’ E L James schrijft romannetjes voor stations waar de trein van de seksuele revolutie al lang geleden zonder stoppen is voorbijgereden. ‘De Mister’ had net zo goed ‘de misser’ kunnen heten: de personages zijn naïef of eng, de seks is teleurstellend en de taal is eerder libidoverlagend dan opwindend. Maar wat nog het meeste stoort aan James’ nieuwste, is dat de opvolger van de inmiddels grofweg honderdvijftig tinten grijs ongeveer even spannend is als een versleten onderbroek.

Masquer le texte

Door de plotselinge dood van zijn broer, erft Maxim de adellijke titel en alle verantwoordelijkheden die erbij horen. Maar de grootste uitdaging vormt zijn werkster, een beeldschoon Albanees meisje. Maxim heeft nog nooit meegemaakt dat hij echt verliefd is en benadert Alessia heel voorzichtig. Alessia is gevlucht voor vrouwenhandelaars maar ze weten haar te vinden. Maxim wil haar beschermen en neem haar mee naar zijn landgoed. Ook daar is ze niet veilig. Intussen wordt hun relatie steeds intenser. Het is een flinterdun romantisch verhaaltje, zeer voorspelbaar. Er zitten enkele erotische scenes in, maar Maxim en Alessia zijn vooral aan het smachten naar elkaar. Niet echt opwindend nieuw boek van de auteur (1963) van ‘Fifty shades of grey’.