In december 1995 kreeg Jean-Dominique Bauby, de toenmalige hoofdredacteur van de Franse 'Elle', een beroerte. Dankzij geavanceerde reanimatietechnieken werd zijn leven gered, maar de man hield er wel het uiterst zeldzame locked-insyndroom aan over. Dit syndroom houdt de patiënt, wiens denkvermogen onaangetast is, als het ware gevangen in zijn van top tot teen verlamde lichaam. Door middel van een revolutionaire code kon hij met zijn omgeving communiceren, en uiteindelijk kwam ook dit boek tot stand. Bauby stierf in 1997.

Het minste dat je van Vlinders in een duikerpak kunt zeggen, is dat het een uniek boek is. De lezer wordt een blik gegund in de denkwereld van het ultieme onmondige slachtoffer, het in onze maatschappij zo gevreesde "kasplantje", en ontdekt zo de confronterende waarheid. De man die verminkt is, die zijn eigen gezicht niet meer herkent en niet méér kan bewegen dan een ooglid, is vanbinnen nog steeds dezelfde als voorheen. Een ultieme nachtmerrie, waar zelfs een succesvol man als Bauby niet veilig voor was. Hoewel Bauby het nergens in zijn boek over euthanasie heeft, beschouwt hij zijn situatie als een verfijndere straf dan de dood. Impliciet is Bauby's roman dan ook een relevante bijdrage aan het oplaaiende debat over euthanasie en nutteloze medische behandelingen.

Stilistisch gezien is Vlinders in een duikerpak weinig revolutionair. De taal is sober en de vertelstijl anekdotisch. De reden hiervoor moet ongetwijfeld eerder gezocht worden in de moeizame manier waarop het boek tot stand kwam (letter per letter), dan in een bewuste keuze van de auteur. Toch past deze stijl bij het onderwerp en bij Bauby's nieuwe inzichten over de wereld. Zoals de auteur zelf opmerkt: "De scherpste opmerking wordt flauw en mist doel wanneer het een aantal minuten duurt om die op schrift te stellen". Zo komt Bauby tot een manier van communiceren die zich beperkt tot de essentie, en het is dan ook voornamelijk de naakte inhoud van deze novelle die haar waardevol maakt.

In 2007 werd Bauby's roman verfilmd als 'The Diving Bell and the Butterfly'. Deze film werd erg goed onthaald: in Cannes ontving hij een Gouden Palm en ook bij de Academy Awards kwamen er vier nominaties uit de bus. Dat is ongetwijfeld ook de reden dat het boek, oorspronkelijk in het Frans verschenen in 1997, nu eindelijk in Nederlandse vertaling uitkomt. Gelukkig maar, want hoewel dit boek niet uitblinkt in literaire waarde, is deze ode aan de creativiteit van de menselijke geest toch de moeite van het lezen. Bauby's ultieme verdienste is het brengen van schoonheid daar waar men het het minst verwacht: in een rolstoel of in een ziekenhuisbed. [Liesbeth Verlinden] Masquer le texte

De auteur (1952-1997; voormalig hoofdredacteur van 'Elle') van dit zeer indringende egodocument werd getroffen door een herseninfarct en vervolgens door het 'locked-in-syndrome'. Door middel van bewegingen van z'n linker ooglid en een speciaal alfabet lukt het hem met een oneindig sterk doorzettingsvermogen dat zijn gedachten ('vlinders') zijn totaal verlamd lichaam ('het duikerpak') konden verlaten: nog steeds mens en geen plant! Briljant en met veel humor, (zelf)spot, ironie en optimisme beschrijft, observeert en becommentarieert Bauby zichzelf en zijn omgeving, zijn dromen, zijn vreugde en zijn verdriet. Korte hoofdstukken. Het boek verscheen in 1997 voor het eerst in het Nederlands; voor deze uitgave is een nieuwe vertaling vervaardigd. Het boek is in 2007 verfilmd onder regie van Julian Schnabel onder de titel 'The diving bell and the butterfly'; een filmfoto siert het stofomslag. Geschikt voor een zeer breed lezerspubliek. Kleine druk.