'Familie is het enige principe. Goed en fout volgen daaruit, al het andere komt op de tweede plaats.' Dat zegt een personage in Koninkrijk, de nieuwe misdaadroman van de Noorse succesauteur Jo Nesbø. Deze keer geen Harry Hole, Nesbø's machospeurder, maar een noodlotsdrama over twee broers die niet met maar ook niet zonder elkaar kunnen leven. Roy en Carl Opgard groeien op bij een hardvochtige vader die hen inpeperde dat je zonder verwijl moest doen wat gedaan moest worden. Vijftien jaar geleden hadden hun ouders een noodlottig ongeval. Carl verkaste naar Canada en Roy werd een eenzelvige man die zonder veel ambitie het plaatselijke tankstation uitbaat. Plots duikt Carl weer op met Shannon, zijn vrouw die architecte is. Hij wil in het dorp waar de broers opgroeiden een luxueus hotel bouwen en alle dorpsgenoten mogen mee investeren. Carl is mooie man en een gladde prater. Vroeger vielen alle meisjes voor hem en een paar zijn hem nog niet vergeten. Roy bleef alleen, worstelt met zijn seksualiteit en wil niks liever dan met rust gelaten worden.

Koninkrijk is een complexe roman over eeuwige thema's als familiebanden, verraad, wraak, schaamte en seksualiteit. De relatie tussen de twee broers en hun vader vormt de kern van het drama dat zich langzaam ontvouwt. Roy is een gekwetste ziel. Hij was vaak de beschermengel die zijn jongere broer uit netelige situaties redde, iets waarvoor hij regelmatig zijn vuisten moest gebruiken. Carl barst van de ambitie maar is ook manipulatief en leugenachtig. Nesbø neemt de tijd om hun gecompliceerde persoonlijkheden en de innige maar soms verstikkende band die ze met elkaar hebben te ontrafelen. Tussen hen in staat Shannon, die haar eigen agenda heeft en hen zelfs onderhoudt over de theorie van de mimetische begeerte zoals de Franse antropoloog en filosoof René Girard die ooit formuleerde. 'We begeren wat anderen begeren,' verduidelijkt Shannon, 'zoals honden die niet geïnteresseerd zijn in hun speelbot maar dat plotseling wel moeten hebben omdat ze zien dat een andere hond het wil hebben.'

Nesbø is nooit een fijnzinnig schrijver geweest. Het geweld is expliciet maar het zit ingebed in een sterk verhaal en een verrassend einde waarin de ene broer de andere verfoeit, maar hem toch opnieuw ter hulp schiet. 'Het is wij tegen de rest, Roy', zegt Carl. 'Wij tegen absoluut iedereen.'

Vertaald door Annelies de Vroom, Cargo, 508 blz., 22,99 € (e-boek 12,99 €).

Masquer le texte

Momenteel zit Jo Nesbø helemaal op het spoor van de broedertwist. Nesbø (Oslo, 1960) is de succesvolste Noorse thrillerauteur met zijn reeks rond Harry Hole, spreek uit: Hool, de obsessieve inspecteur die er nogal ongebruikelijke methodes op nahoudt. Maar Harry staat even on hold. Voor de Week van het Spannende Boek (7-13 juni) schreef Nesbø het geschenk: De jaloezieman.

In het kort: de Duitsers Franz en Julian zijn tweelingbroers en als liefhebbers van de klimsport begeven ze zich naar het ruige Griekse eiland Kalymnos. Op een kwaad moment krijgen ze ruzie en de volgende ochtend is Julian spoorloos in zee verdwenen. De lokale autoriteiten roepen de hulp in van inspecteur Nikos Balli, gespecialiseerd in familiedrama. Hoe het zich allemaal ontvouwt, zullen we zien bij verschijning. De cover met de klif en de onpeilbare diepte eronder is alvast omineus genoeg.

Ondertussen kunnen we ons vermaken met de monumentale thriller Koninkrijk (Cargo; € 22,99) die op 1 juni in de schappen ligt. De nieuwe Jo Nesbø laat zich door alle kleurrijke personages nog het best omschrijven als de Noorse Twin Peaks, maar dan zonder de esoterica van David Lynch. Kaïn en Abel hebben een plan mag je het ook noemen.

De locatie is het Noorse bergdorpje Os, waar ze nogal een wrok koesteren jegens de rest van de wereld. Ook zijn ze er goed in zwijgen en tergend langzaam nee knikken. De oudste broer, Roy Opgart, is daar altijd blijven hangen. Hij runt een benzinepomp, sleutelt graag aan auto's, het liefst grote Amerikanen, en woont op de boerderij van zijn inmiddels overleden ouders.

Dan duikt de jongste broer Carl na vijftien jaar weer op. Hij is de avonturier van de twee. Hij belooft altijd dingen die hij niet kan waarmaken, beproefde zijn geluk in Amerika en behaalde daar (naar eigen zeggen, althans) een universitaire businessgraad. Hij arriveert in een zwarte Cadillac De Ville, hetzelfde type dat hun tirannieke vader had, en Carl heeft zijn vrouw Shannon meegebracht, architect van professie.

De verloren zoon keert natuurlijk niet zomaar terug naar het einde van de wereld. Carl heeft een megalomaan project bedacht, en of Roy wil meedoen? Het gaat om een luxe spa- en berghotel, een miljoeneninvestering boven de boomgrens. Eromheen zullen vakantiehuisjes worden gebouwd. Als het hele dorp meefinanciert, kunnen ze Os eindelijk opstoten in de vaart der volken. Een deal van 400 miljoen kronen, 40 miljoen euro. Roy, de ik-figuur uit het boek: 'Ik wist niet wat ik ervan moest denken, alleen dat het nu al naar problemen rook.'

En als Roy dat zegt, dan is het zo, want hij kent zijn kleine broertje als geen ander. Op de jongenskamer deelden ze thuis al het stapelbed. Een diepe relatie die even langzaam als secuur wordt uitgewerkt: het literaire equivalent van slow cooking. Met steeds weer nieuwe gruwelijke details en uiteindelijk onverholen rivaliteit van oudtestamentische proporties. Een meesterproef van Jo Nesbø - die ooit met zijn jongere broertje Knut aan het begin stond van een glansrijke carrière als profvoetballer bij Molde FK, voordat een kruisbandblessure hem dwong af te haken. Ook zaten ze samen in de populaire Noorse rockband Di Derre, allebei zang en gitaar.

Knut, die na zijn voetballoopbaan sportverslaggever werd, is inmiddels overleden, maar als het om broederliefde en -twists gaat hebben ze hun deel wel gehad, dat proef je. Omdat in juni thrillers toch al in de lucht zitten, is dit boek verkozen tot de volgende titel voor de Volkskrant Leesclub op Facebook. Een hele berg die je beklimt, zogezegd, maar het loont.

Masquer le texte

 

De Noorse broers Roy en Carl – Roy is stil en dyslectisch, de een jaar jongere Carl is knap en charmant – groeien op in een bergdorp waar weinig te beleven valt. Hun vader, die hen met harde hand opvoedt, leert hun dat hun bloedband altijd op de eerste plaats moet komen. Maar nadat hun beide ouders bij een vreemd ongeluk zijn omgekomen scheiden ook de wegen van de broers. Carl gaat in Amerika studeren. Roy blijft achter in het dorp, waar hij het plaatselijke tankstation uitbaat. Wanneer Carl jaren later terugkeert, met een mysterieuze vrouw en een groots plan voor een luxehotel in het dorp, begint Roys wereld in te storten. In korte tijd ontwikkelt zich een dramatisch verhaal over incest, schuld en schaamte waarop geweld en moord het antwoord zijn.

Jo Nesbø is een moedige schrijver die niet bang is om diep in zijn personages en hun motieven te graven of grote, complexe verhaallijnen op te zetten. Soms verliest hij daarbij de pedalen en overheerst zijn liefde voor The Silence of the Lambs -scènes, zeker in zijn populaire reeks over politieman Harry Hole. In zijn andere misdaadromans, zoals De zoon of dit Koninkrijk , is hij beheerster. Hier blijft hij dichter bij de kern van zijn verhaal: de absolute verplichting om voor je familie op te komen en de diepe schaamte die je voelt als je daarin faalt. Nesbø zorgt voor zuurstof door tussendoor heel onderhoudend over andere dingen te schrijven. Zo steek je in Koninkrijk nog iets op over Amerikaanse auto’s en Noorse vogels.

****

Cargo (oorspronkelijke titel: Kongeriket), 508 blz., € 22,99.

Masquer le texte

Mooi en spannend epos over een bergdorp in Noorwegen waar een dominante vader regeert over zijn eigen gezin als over een koninkrijk. Zijn zoons Roy en Carl moeten al jong leren jagen. Maar Carl is zwak en bovendien slachtoffer van incest door zijn vader. Na de dood van hun vader verlaat Carl de boerderij voor een verblijf in Amerika. Roy blijft alleen achter. Na 15 jaar komt Carl terug, met zijn vrouw Shannon. Zij is architecte en heeft de bouwtekening gemaakt voor een berghotel dat Carl wil beginnen samen met de inwoners van het dorp. Roy wordt verliefd op haar en de rivaliteit tussen de broers laait op. Met Shannon bedenkt Roy een plan, dat echter anders loopt dan gedacht. Mooi evenwichtig epos van de Noorse thrillerauteur (1960) over een gezin met een dominerende vader en twee ondernemende zoons, met als schaduwzijde incest in de familie.

De nieuwe thriller van de Noor Jo Nesbø is zo robuust en grimmig als de bergtop waar het verhaal zich afspeelt. Twee broers groeien er in eenzaamheid op. Een broer vertrekt en maakt carrière in de Verenigde Staten. De andere broer blijft en runt een benzinestation. Als Carl op een dag terugkomt met zijn nieuwe vrouw, weet achterblijver Roy dat hij voor problemen zal zorgen. Carl heeft namelijk het plan een luxehotel op de berg te bouwen en dat te financieren via een bijzondere constructie waarbij alle dorpsgenoten gaan beleggen, iedereen rijk wordt en niemand risico loopt. Maar het dorp is het verleden van de broers niet vergeten. De weg naar hun huis, bovenop de berg, maakt een beruchte bocht, levensgevaarlijk voor vreemden en bij gladheid. Hun ouders zijn bij die bocht het ravijn ingestort, terwijl ze de weg toch op hun duimpje kenden. Diezelfde dag verdween ook de plaatselijke politiechef. Het lijk werd nooit gevonden.

In dit vuistdikke boek fileert Nesbø met ijzeren precisie de verhoudingen in het dorp en vooral de schurende verhouding tussen de broers: de rivaliteit en liefde zoals die eigenlijk alleen bestaan tussen broers en zussen. Samen met de beschrijving van het stugge bergdorp levert dit een buitengewone thriller op. Je voelt vanaf bladzijde één dat er iets vreselijk mis zal gaan. De terugkeer van Carl loopt uit op een soort danse macabre tussen de twee broers. Vrolijke vakantiekost levert Nesbø hier dus niet, maar wel een boek dat je niet snel weer vergeet.

Jo Nesbø, Koninkrijk, Vert. Annelies de Vroom, Cargo; 504 blz. € 22,99.

Masquer le texte