Lies Van Gasse heeft zich op korte tijd opgeroepen als de peetmoeder van het Nederlandse graphic poem. Poëzie en beeldende kunst hebben uiteraard al een hele lange geschiedenis; daarvan getuigen duizenden beeldgedichten die door plastische kunstwerken werden geïnspireerd. Ook interactievere verbanden kennen een voorgeschiedenis: de actieve samenwerking van dichters en schilders tijdens de Cobrajaren blijft ook nu nog tot de verbeelding spreken. Van Gasse werkt in dezelfde lijn verder, maar haar medium is dat van de moderne strip of de graphic novel. Zij verbindt de gedichttekst en illustraties tot een geheel. Het gebruik van handschrift draagt extra bij tot de indruk van een volwaardig ‘grafisch’ gedicht, waarvan de impact veel verder reikt dan enkel het illustreren van wat gezegd wordt. Met Waterdicht waagt de dichteres/kunstenares zich aan een tekst van een collega. Het gedicht ‘Waterdicht’ van Peter Theunynck, in feite diens officieuze debuut uit 1994, is stevig onder handen genomen. Van Gasse heeft het ingekort en gedeeltelijk herschreven, in functie van het verhaal dat zij met haar tekeningen wilde vertellen. Wat hier gepresenteerd wordt, is een verhaal van afscheid, van zeevaarders die alles achter zich laten op zoek naar de mythische walvis. Het is echter vooral een zoektocht naar de eigen identiteit en de zin van het bestaan, die beurtelings tegen de achtergrond van de hemel (in het kraaiennest) en de dood wordt gesitueerd. Daardoor krijgt de anekdote sterke mythische allures. Van Gasse versplintert de tekst van Theunynck over de bladzijden, soms zelfs zo verbrokkeld dat de lezer met moeite de stukken nog kan samenlezen. Op die manier wordt het aarzelende van de zoektocht perfect geïllustreerd en ontstaat een contrast met de breedvoerige, ambitieuze toon die vooral in de eerste fragmenten wordt aangeslagen. Ook elders bevat deze realisatie fraaie vondsten. Van Gasse kiest voor haar eigen tekenstijl, met zwaar aangezette lijnen en tekeningen die bij momenten vooral sporen van voorstellingen zijn. Het thema van het water en de zee bood uiteraard ideale mogelijkheden om te werken met blauw, met golven, met het contrast tussen boven en beneden. Op die manier ontstaat een werkstuk dat niet enkel merkwaardig mag worden genoemd, maar dat resulteert in een nieuwe, volwaardige artistieke creatie. In ieder geval is Van Gasse erin geslaagd om de valkuilen van een gemakkelijke illustratie te vermijden. Peter Theunynck mag eveneens blij zijn met de nieuwe zeereis van zijn eerder gedicht. Wel vind ik het jammer dat de tekst van Theunynck niet apart is afgedrukt. Gezien de geringe leesbaarheid van sommige fragmenten was dat in ieder geval een winstpunt geweest, aangezien nu de prioriteit van de illustraties wel erg sterk gaat doorwegen. Dat is alvast iets voor een herdruk, want die komt er vast. [Dirk De Geest] Masquer le texte

Originaliteit kun je Vlaamse dichteres-kunstenares Lies Van Gasse (1983) niet ontzeggen. Zij verscheen in 2008, en meteen succesvol, als dichteres met 'Hetzelfde gedicht steeds weer'. Nu presenteert zij een 'graphic poem' (de dichterlijke variant van de graphic novel) over een walvisvaarder die zich gaandeweg vereenzelvigt met zijn prooi en tot moreel nobelere inzichten komt. Ze gebruikte daarvoor het poëziedebuut uit 1994 van collega Peter Theunynck die hiervoor een aangepaste versie maakte, versneed de strofen en gaf ze een onderkomen in monochroom afgedrukte tekeningen. Fascinerend is op de eerste plaats het verschuivend perspectief. Maar ook de poëzie, die prachtige beeldspraak kent, mag er zeker wezen. Alleen, de flarden tekst worden visueel gehinderd in plaats van ondersteund door het overwegend zwaar aangezette lijnenspel. Tegelijk komen de vormen slap, vaak zelfs doelloos over, terwijl de handgeschreven tekst daarentegen fijn weergegeven is, te fijn voor dit machtsspel. Ook kwantitatief domineert het tekenwerk de poëzie in dit ‘graphic poem’. Jammer want het uitgangspunt heeft veel meer te bieden dan deze uit balans geraakte versie. Masquer le texte