Lionel Deflo was gedurende jaren directeur van uitgeverij Manteau en hoofdredacteur van het literaire en kunstkritische tijdschrift Kreatief. Hij publiceerde vooral monografieën en kritisch proza en doceerde over de creatie van het kortverhaal. In Eerste-sergeant-majoor Clausewitz heeft hij voor het eerst zijn eigen kortverhalen gebundeld, waarvan de meeste eerder in literaire tijdschriften verschenen. Als West-Vlaming en zoon van een militair situeert Deflo zijn verhalen graag in het leger of in een oorlog, en dat blijft niet beperkt tot de strijd tegen de Duitsers: ook de oorlog van communistisch Vietnam tegen de Amerikanen gebruikt hij als decor van een verhaal. Meermaals zijn de hoofdpersonages gedreven door vooral seksuele obsessies en aberraties, die zowel bij de legerleiding als in een wat achterlijk en geïsoleerd boerengezin voorkomen. Soms is de intrige gebaseerd op een generatieconflict, en in een paar gevallen beschikken jongeren over vuurwapens om zich op volwassenen te wreken. Sommige teksten zijn vooral situatieschetsen: commentaar van reizigers over een negermeisje dat in de bittere kou op de bus wacht en ten slotte niet meegenomen wordt, een man die ’s nachts zijn auto in de modder vastrijdt, een bankbediende die op een uitnodiging ingaat en er een gewelddadige behandeling ondergaat die blijkbaar voor een naamgenoot bedoeld was. De verhalen bevatten vaak mysterieuze, surrealistische elementen, die in sommige gevallen als droom beschouwd kunnen worden. De laatste tekst is geen verhaal, maar een boeiende reportage over plaatsen, monumenten en musea die met de eerste wereldoorlog verband houden. Het begint met een beschrijving van ‘Hill 60’ die centraal staat in De heuvel (2002) van Willy Spillebeen.
Deflo heeft een gevarieerde en onderhoudende bundel samengesteld. Hij schrijft een vlot, helder en suggestief proza, maar voor bewustzijnsinhouden maakt hij wel eens gebruik van langere, associatieve constructies. Met boeiende en vermakelijke reflecties, zoals over de gelijkenis tussen woorden en zeepbellen of kameleons, zorgt hij wel eens voor een adempauze. Soms stimuleert hij de spanning met een subtiele flashforward, maar ook zonder dat zet de structuur zelf van het verhaal de lezer ertoe aan het verdere verloop te anticiperen, en zal hij bij de ongewone situatie naar een ongewone ontknoping uitzien. De auteur koos voor de auctoriale vertelsituatie. Hij geeft geen blijk van ontroering of medelijden met de soms harde feiten en lotgevallen van zijn personages, maar beschrijft ze eerder ironisch. Een paar keer komt zijn sympathie voor het groene gedachtegoed tot uiting. Deze sympathie en de ironie zijn verweven in de slotzinnen van het boek: ‘In de verte braakt een mestkar haar inhoud over mistige velden. Over de velden van eer. Van weleer’.
[Jef Ector]