De jonge koningin Christina Wasa van Zweden, aan wier hof René Descartes (1596-1650) zijn laatste levensjaren zou slijten, was in contact gekomen met de Franse filosoof door bemiddeling van de Franse ambassadeur in Stockholm. In een brief aan deze laatste zette Descartes, op verzoek van Christina, zijn gedachten uiteen over de liefde in haar verschillende vormen: gevoelsliefde, vriendschap, de liefde voor de dingen en de wetenschap, de liefde voor God, en voor vorst en land. Hij kreeg een uitnodiging om aan het hof te komen, maar een formele reactie van de koningin bleef uit. Een leuk idee dus om zes Nederlandse publicisten van vrouwelijke kunne alsnog te laten reageren op de brief en op Descartes' laatste verhandeling De passies van de ziel, die zopas nog vertaald werd door Theo Verbeek, die hier de inleiding verzorgt.

Het gaat niet echt om 'liefdesbrieven', zoals de titel aangeeft, want daarvoor zijn de reacties te divers van inhoud en te verschillend van toon. Zo gaat schrijfster en filosofe Désanne van Brederode in op Descartes' poëtische definitie van de liefde als "een warmte om het hart". Ze duikt in haar familiegeschiedenis, waar deze warmte blijkbaar culinair wordt doorgegeven. Historica en feministe Mieke Aerts twijfelt aan de eenduidigheid van de concepten in de brief, en vindt de gebruikte argumenten niet echt overtuigend. Toch krijgt onze filosoof goede punten voor zijn intellectuele omgang met vrouwen. Politiek vluchtelinge Sana Valiulina vindt in Descartes' argumenten voor de liefde voor land en vorst een aantal punten waar ze het niet mee eens is. Marjoleine de Vos trekt als journaliste ten strijde tegen de liefde tot God en vindt in Descartes' betoog heel wat stof tot discussie, waarbij ze over het hoofd ziet dat voor Descartes en Spinoza het begrip God niets meer was dan een verwoede poging om zin te geven aan het onzinnige. Cultuurfilosofe Eva de Valk behandelt vervolgens de paradox tussen verlangen en afstand, en maakt daarvoor een zijstapje langs Kurt Vonneguts meesterwerk Slachthuis 5. Dichteres Hagar Peeters, ten slotte, stelt de scheidingslijn tussen liefde en haat in vraag, en verdedigt hardnekkig de gelijkwaardigheid tussen partners in de beleving van de hartstocht.

Een leuk idee, dit boek, en een inleiding tot de minder bekende Descartes. [Jan Baes] Masquer le texte

Deel twee in de serie Correspondenties bestaat uit een inleiding op de 'Brief over de liefde' van de Franse filosoof Descartes (1596-1650), de brief zelf en zes reacties van Nederlandse hedendaagse vrouwelijke wetenschapsbeoefenaars en schrijfsters. Descartes schreef de brief in 1647 aan Chanut, de Franse ambassadeur in Stockholm, maar eigenlijk was de tekst bedoeld voor de Zweedse koningin Christina (1612-1689). Christina schreef nooit terug, maar in haar plaats reageren Mieke Aerts, Désanne van Brederode, Hagar Peeters, Sana Valiulina, Eva de Valk en Marjoleine de Vos. Anders dan de titel doet vermoeden, zijn hun teksten geen echte liefdesbrieven aan Descartes, maar filosofische uiteenzettingen over deelaspecten van de liefde zoals de filosoof die beschreef in zijn brief. Thema's zijn liefde voor een volk, de liefde voor wetenschap, de lichamelijke liefde, de liefde voor God, liefde op afstand en beschadigde liefde. Een aantal brieven is toegankelijk en persoonlijk, andere zijn filosofisch en wetenschappelijk van aard. Het boek is geschikt voor een beperkt publiek. Masquer le texte