Geen leven zonder water. Zowel de mens als de ruimte bestaan uit water. Onze omgeving werd doorheen de geschiedenis door onze ingrepen en door water gedetermineerd en gestructureerd. Nederzettingen zijn al van in de prehistorie aan rivieren of meren ontstaan. Van de vier elementen is water in ons alledaagse leven wellicht het meest evidente en belangrijkste. Misschien krijgt het daarom ook minder aandacht. Water is voor levende wezens als drank en voedsel belangrijk. Het zorgt voor verdediging, bescherming en energie, en voor plezier of vermaak. Vijvers werden aangelegd ter verfraaiing van tuinen en parken, om de ‘natuur’ mooier te maken. Water was eeuwenlang een ideaal vervoer- en transportmiddel.
Bij de term ‘erfgoed’ denken we eerst aan het onroerende, zoals gebouwen, in het oog springende monumenten, musea en archeologische sites. Ze hebben vaak een nieuwe functie gekregen of staan in de kijker omdat ze met verdwijning of verval bedreigd zijn. Vlaanderen is al zestien jaar met erfgoed bezig en eigenaar van dertien sites. Het vroegere VCM, nu beter bekend als Forum van Erfgoedverenigingen, heeft recent de aandacht gevestigd op een specifiek erfgoedtype, namelijk het rollend, rijdend, vliegend en vooral het varend erfgoed. In 2008 is er een dynamische vereniging opgericht, met als slogan ‘een zee van tradities’ en meer dan tachtig leden. Vandaag is de vereniging zelfs een belangrijke voortrekker in West-Europa.
Tussen wal en schip is rijkelijk geïllustreerd met kleurenfoto’s. Na een woord vooraf en uitleg over Erfgoed Vlaanderen en de vzw watererfgoed volgen vijftien hoofdstukken, alfabetisch gerangschikt. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met weetjes of toeristische tips. Achteraan is een literatuurlijst, een opsomming van legenden en sagen in verband met water, en een dankwoord opgenomen. Voor de regio Antwerpen zijn de unieke reeks van havenkranen van verschillende types en de oude historische dokken (Napoleon- en Willemdok) beschreven. Ook concrete info over het belangrijke natuurgebied ‘verdronken land van Saeftinghe’, het sociale project ‘Steenschuit’ met atelier in Boom en twee unieke Doelse koggeresten, gebouwd in de veertiende eeuw en ontdekt tussen 2000 en 2002, zijn belicht. Wat betreft Gent komen zowel de geschiedenis en de afschaffing van het oude kanaal ‘de Lieve’, aangelegd in de dertiende eeuw, als de openlegging van de Nederschelde en de integratie van het prachtig gerestaureerde zwembad ‘van Eyck’ aan bod. Voor West-Vlaanderen worden de vesten van Ieper, scheepswrakken, vier herbouwde en ingerichte vissershuisjes van Walraversijde bij Oostende en de twee vuurtorens van Heist besproken. Last but not least is er ook aandacht voor Limburg en Brabant, met het Kempens Kanaal uit de negentiende eeuw en de gerenoveerde ‘Hertogelijke watermolens van Aarschot’, die na jaren van twist- en discussiepunt als een interessant hedendaags geheel van 31 appartementen, een hotel, een feestzaal en een brasserie worden hergebruikt. [Machteld De Schrijver] Masquer le texte