De Finse schrijfster Sofi Oksanen is een excentriek figuur. Met haar opvallende haartooi en haar uitingen over haar eetstoornis en seksuele geaardheid springt ze in het oog. Dat doen haar romans trouwens ook. Oksanen debuteerde in 2003 met de roman Stalinin Lehmät (Stalins koeien). Al in dit werk richtte ze zich op het sovjetregime, dat ook in haar latere publicaties een belangrijke rol speelt.
Zuivering betekende voor Oksanen haar internationale doorbraak. Het boek speelt zich voornamelijk af in het Estland uit de tweede helft van de twintigste eeuw, dat geleidelijk aan minder en minder gedomineerd wordt door Sovjet-Rusland. Hoewel het verhaal zich niet afspeelt in Oksanens geboorteland, slaagt ze er toch in om die hyperrealistisch weer te geven door te putten uit de anekdotes die haar Estische moeder haar vertelde.
Het verhaal is opgebouwd uit een hele reeks flashbacks en flashforwards. Een van de plotlijnen ontrolt zich in de Estische tijd rond de Tweede Wereldoorlog, waar we kennismaken met de zussen Aliide en Ingel, die samen in een boerderij op het platteland wonen. De tragedie, die Oksanen stapje voor stapje zal opbouwen, begint wanneer Aliide haar oog laat vallen op Hans, de man die de echtgenoot van haar oudere zus Ingel zal worden. De verhouding tussen beide zussen groeit faliekant scheef door Aliides jaloezie. Aliide stelt alles in het werk om Hans te behagen, maar hij heeft geen ogen voor haar en verlangt almaar naar zijn Ingel. Door die voortdurende afwijzing schrompelt Aliide beetje bij beetje in elkaar tot een verbitterde en zelfs meedogenloze vrouw. Aliide breekt bewust alle banden met haar zus, maar het lot beslist daar anders over. De tweede plotlijn vertelt hoe Ingels kleindochter Zara door allerlei omzwervingen bij haar groottante Aliide belandt en zo een pijnlijke confrontatie met het verleden teweegbrengt.
Oksanen is vertrouwd met de theaterwereld: ze studeerde dramaturgie
en schreef al enkele theaterstukken. Die kennis komt ook bovendrijven in Zuivering: een van de grootste sterktes van de roman is het feit
dat de dramatische spanning zo stelselmatig wordt opgebouwd dat je
je er als lezer haast niet bewust van bent. Waar we aanvankelijk nog sympathie voelen voor de oude Aliide, begint Oksanen zeer voorzichtig
het vervreemdingseffect op te bouwen om dat op het einde van de roman
te laten culmineren in enkele onverwachte wendingen. Je blijft achter
met een onbehaaglijke verbazing. Dat gevoel wordt nog versterkt
door Oksanens accurate schets van een doorhet sovjetregime onderdrukt Estland, dat je van tijd tot tijd doet huiveren.
Door Oksanens sobere, licht poëtische schrijfstijl leest Zuivering erg vlot. Als deze ontdekkingstocht door het vrij onbekende Estland een eerste etappe van haar literaire reis is, moeten we benieuwd zijn naar waar Oksanen ons verder nog zal leiden. [Lore Aertsen] Masquer le texte

Aliide Truu verbergt na de Tweede Wereldoorlog jarenlang haar zwager Hans in haar huis in Estland. Hij wordt gezocht door de Sovjets die Estland hebben bezet. Ze is verliefd op hem en verraadt haar zus. Als ruim veertig jaar later Zara, de kleindochter van haar zus, op de vlucht voor haar pooier, onderdak bij haar zoekt, probeert ze haar fout uit het verleden goed te maken door zich op te offeren. Derde roman (aanvankelijk verschenen als toneelstuk) van de Finse schrijfster (1977) en een groot verkoopsucces in Finland. Ze won er de Finlandiaprijs 2008 mee. Verteld vanuit het perspectief van Aliide en Zara en via dagboekfragmenten van Hans behandelt het verhaal tijdloze morele problemen in een eerst communistische en later kapitalistische maatschappij, waarin humanitaire waarden het vaak moeten afleggen tegen het cynisme van de macht. Knap geconstrueerd. Voor alle literatuurlezers. Formaat tussen paperback en pocket; kleine druk.